Half mei was er een driedaagse presentatie van de concept BRL Bodemonderzoek en -advies (Paul de Reus, 8 juni).

Daar viel het F-woord weer: Free riders.

In de grote economie gaat het free riders probleem over het in stand houden van collectieve voorzieningen, zoals het leger, het dijkenstelsel en het wegennet. Zaken die onmogelijk individueel verzorgd kunnenFoto_Paul_de_Reus worden.

Een echte collectieve voorziening, neem de dijken, is er voor het hele gebied. Consumptie van dijkveiligheid door de één, gaat niet ten koste van de ander: Het raakt niet op boven de zoveel inwoners, en je kunt je er niet aan onttrekken.
Vanwege dat laatste is het voor een consument verleidelijk om er niet voor te betalen: die dijk ligt er tóch wel. Financiering gaat daarom óók collectief, via belastingen.

De term free rider komt voort uit het openbaar vervoer: reizen zonder plaatsbewijs, een free ride.
OV is geen zuivere collectieve voorziening, want je kunt je eraan onttrekken (niet reizen, of een eigen vervoermiddel nemen). En financiering gaat niet collectief, maar individueel, via een vervoerskaartje.
Met een beetje goede wil, is OV tóch collectief te noemen: Het is groot, en als teveel individuen niet meebetalen, dan valt het systeem in elkaar, dan vervalt de voorziening.

Terug naar Bodemland:
Bodemdiensten zijn geen collectieve voorziening. Elke bodemdienst komt tot stand via een contract tussen leverancier en klant. Er is geen kans op een stiekem, gratis ritje. Het gebruik van de term free rider is daarom niet zuiver.
Nog een verschil: In de grote economie wordt met free riders gedoeld op slecht gedrag van de consument, op de zwartrijder. In Bodemland echter gedoeld op louche busmaatschappijen, op bedrijven die bodemonderzoek en -sanering uitvoeren, zonder het verplichte certificaat te hebben.

Het eigenlijke probleem is niet het ontbrekende stempeltje, dat is slechts papier. Het eigenlijke probleem is fraude met de producten. Ik betwijfel of er in de bodembranche meer mis gaat dan in de auto- of fruithandel, ik sta open voor cijfers daarover. Maar groot of klein: fraude moet bestreden worden, in alle branches. Laten we dat probleem dan ook Fraude noemen, en niet Free riders.

Live to ride, ride to live.

Paul de Reus
Polder BV IJmuiden

Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup