Als wilde bloemen schieten ze uit de grond omhoog, de vrolijkmakende kleinschalige initiatieven om ons heen. Vaak blinken ze uit in eenvoud (Josja Veraart, 16 mei).

De bijen hebben het moeilijk. Dus plaatst iemand een oproep op facebook om overal zaadjes rond te strooien van wilde bloemen om de bijen te helpen. Simpel en doeltreffend. Stel nou dat het lukt. Dat iedereen gewoon 1 zakje bloemenzaad in zijn omgeving rondstrooit. Dan zijn dat in Nederland 17 miljoen zakjes zaad. Dat schiet veel sneller op dan een denktank "knelpunt bijen" opstarten, beleid ontwikkelen, richtlijnen en protocollen schrijven, een programma oprichten, vergaderen....Josja_Veraart_foto

Juist. Deze tijd vraagt om concrete actie.

Waar komt deze ommezwaai naar concrete actie vandaan? Hoe meer je weet, des te groter is het besef van het kennisdeel dat je niet kent. Vroeger illustreerde mijn wiskundeleraar dit met krijt op een zwart schoolbord. Het was de legendarische heer Van der Klaauw, voor de ouderen onder ons, inderdaad, de broer van. Hij tekende een kleine en een grote cirkel in elkaar. Meer was niet nodig om een onuitwisbare herinnering achter te laten. Ga maar na: met het toenemen van de diameter van de cirkel, visualiseer je immers een steeds groter gebied buiten de cirkel. Een buitengebied waar onze kennis nog niet reikt.

Ditzelfde besef van onmacht bekruipt me steeds vaker rondom het thema duurzaamheid. Hoe meer je weet, hoe lastiger het is om te bepalen wat goed is om te doen en wat niet. Dat je biologisch vlees koopt, is goed voor jezelf en goed voor het dier. Maar daarbij creëer je helaas ook een grotere voetafdruk. Gunter Pauli dacht een paar jaar geleden goed te doen met het opzetten van zijn ecologische Ecover –schoonmaakmiddelenlijn. Na een tijdje kwam hij erachter dat hij daarmee ook de palmolie-industrie steunde. Kleren van bamboe lijken milieuvriendelijker dan kleren van katoen. Helaas worden veel chemicaliën gebruikt bij het proces om van bamboe viscose te maken, waarmee de kleding kan worden gemaakt.

Als het gaat om voedsel, grondstoffen, producten die je koopt, telkens als je de hele keten aanschouwt, gaat het altijd wel ergens mis en draag je indirect bij aan ontbossing, "indirect land-use change", of uitbuiting van mensen, of vergroot je je voetafdruk. Het lijkt steeds lastiger om te kiezen voor het minst schadelijke.

Juist hier ligt de echte motivatie van mensen om op kleine, overzichtelijke schaal, zelf haalbare initiatieven te ontwikkelen. In je eigen huis, tuin of buurt. Zolang je maar zelf de keten kunt overzien. Een pleidooi voor méér "In My Backyard". Want in mijn eigen achtertuin, kan ik wel degelijk bijdragen aan grote problemen, zoals wateroverlast door klimaatverandering. En kan ik de zomerse hittestress in de stad voorkomen door tegels uit de tuin te halen en groen te planten. Kan ik ervoor zorgen dat de bodemvruchtbaarheid toeneemt. Of kan ik een regenton plaatsen en het kostbare drinkwater redden...

Als iedereen een beetje meedoet, dan komen we er wel.

Josja Veraart (Initiatief Bewust bodemgebruik en Royal HaskoningDHV)

Website

Linkedin

Twitter

Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup