In een fraai Betuws kasteeltje kwamen vorige week gemeenten uit heel Nederland bijeen (Jan Klein Kranenburg, 27 februari).

Doel was een aanzet geven voor een nieuwe regeling die hen in de toekomst beter uit de brand moet helpen als onverwachts handgranaten en duizendponders opduiken. In Powerpoint-presentaties, doorspekt met Kapitein Haddock-grapjes werd me snel duidelijk dat gemeenten inderdaad met lastige dilemma's kampen.foto_Jan_Klein_Kranenburg

Een burgemeester riep dat ze normaal gesproken het ministerie wakker zou schudden door de publiciteit te zoeken. Dat durft ze nu niet omdat haar burgers het gevoel zouden krijgen in een onveilige gemeente te wonen. Ze vertelde ook over moeilijke keuzes die ze moest maken: een moeder, die in paniek op het politiebureau kwam omdat haar dochter een handgranaat vond, eiste dat een hele sloot werd leeggebaggerd. De burgemeester kon hier niet in meegaan omdat het hek van de dam zou zijn, beseffende dat de kans dat een ander kind opnieuw een granaat gaat vinden aanwezig is.

De huidige regeling houdt in dat er af en toe een landelijke pot met geld is, die volgens het principe "op-is-op" wordt uitgegeven. Een bepaling van prioriteiten op basis van maatschappelijke urgentie is niet aan de orde. Zo kon het voorkomen dat de pot al eens aardig is leeggesnoept door ene Pieter van V.. Hij zorgde ervoor dat de hertjes in de bossen van Apeldoorn in de toekomst gewoon door Koninklijke kogels geveld gaan worden en niet door uitgesteld moffenvuur. Leuke anekdotes, die ongetwijfeld ook een andere kant kennen, maar toch.

Een Zeeuwse gemeenteambtenaar maakte een vergelijking met bodemsanering en archeologie: "een foutje bij het ontgraven van een verontreiniging, of per ongeluk een prehistorische kano doorboren kent geen dramatische gevolgen. Een foutje bij het omgaan met een blindganger wel". Ze had een punt. Een journaaluitzending uit 2010 bevestigde dit: In Göttingen kwamen drie mensen om bij het ruimen van een oude bom.

Die vergelijking met bodemsanering schoot gedurende de middag vaker door me heen. De gemeenten wilden liever niet meer werken op basis van een incidentenaanpak. Liever werken ze met een landelijke verwachtingenkaart (Landsdekkend Beeld). Verkregen informatie uit historische onderzoeken is niet gestandaardiseerd en slecht vergelijkbaar (SIKB0101). Als de aanwezigheid van een niet gesprongen explosief bekend is, maar ruimen in niet urgent moeten we hem durven laten zitten totdat de noodzaak er komt vanwege ontwikkelingen in die bodem (functioneel saneren). Hoe kunnen we de beschikbare middelen eerlijk verdelen (Bodemconvenant).

Ik kreeg sterk de indruk dat we iets aan elkaar zouden kunnen hebben: fusie levert vaak heel veel energie op. Niet alleen bij bommen.

Jan Klein Kranenburg

Werkt bij Rijkswaterstaat Leefomgeving, maar schrijft zijn columns op persoonlijke titel.

Website

Twitter

Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup