De mens is nagenoeg de enige diersoort die zijn eigen omgeving ongegeneerd vervuilt.

De afgelopen weken bevond ik mij in het mooiste gebied van Spanje. Ongerepte natuur, geen internet, geen telefoon, geen Nederlanders. Dieren waren er volop: hazen, herten, vossen, zwijnen, eekhoorns, gieren. Uren wandelen door de bergen, zonder mensen tegen te komen. Helaas was de mens wel degelijk aanwezig. Althans, zijn sporen waren zichtbaar. De triple 'P': Papier, Peuken, Pipas (Josja Veraart, 4 september).

Zwerfafvalcampagnes hebben de afgelopen jaren hun vruchten afgeworpen. Rondslingerende vuilniszakken en blikjes komen minder voor. Maar blijkbaar wordt “PPP” niet als afval gezien. Natuurlijk stellen de Josja_Veraart_fotopipaschilletjes weinig voor. De Spaanse Hans en Grietje zullen weinig profijt hebben van het pipaspoor dat ze achterlaten om hun huisje weer terug te kunnen vinden. Maar ook een peuk mag je zonder aarzeling op de grond gooien en met je voet vermorzelen. Dat menig diersoort inname van deze peuken niet overleeft, is nog niet doorgedrongen bij de rokers. Verbazingwekkender is het verschijnsel van de wc-papiertjes. Op een plek waar toch bij uitstek natuurliefhebbers komen, worden met name de beschutte plekjes versierd door de witte slingers die in de struikjes zijn blijven hangen. De menselijke uitwerpselen zijn allang door nuttige (bodem)diertjes opgeruimd. Maar het witte papier blijft achter. Na gebruik vindt de mens zijn eigen uitwerpselen te vies om het papier netjes weg te werken.

Dit lijkt me nou kinderlijk eenvoudig op te lossen. Waarom wordt wc-papier nog steeds van papier gemaakt? We kunnen een product ontwerpen, waar je enerzijds je billen mee af kunt vegen, maar dat vervolgens door de natuur eenvoudig opgeruimd kan worden. Zou het niet mooi zijn om het product, dat dient om jezelf schoon te vegen, te maken van een voor dieren eetbare grondstof? Of een product gemaakt van humus, waardoor het toekomstige wc-”papier” bijdraagt aan de bodemvruchtbaarheid. Of iets met zaadjes erin, zodat er vervolgens plantjes uit kunnen groeien. Een beetje innovatie in de wc-papierindustrie zal al gauw kunnen leiden tot een product dat bij kan dragen aan een grotere biodiversiteit. Met het gebruik ervan leert de mens, net als de hond, om achter zich zijn eigen sporen te wissen.

NB: Beste lezers, Deze maand begin ik met een nieuwe baan, als adjunct-directeur bij de Natuur en Milieufederatie Utrecht. Daarom is dit voorlopig mijn laatste column op deze plek. Bedankt voor al jullie leuke en inspirerende reacties de afgelopen jaren.

Josja Veraart (Initiatief Bewust Bodemgebruik en SMC | Royal HaskoningDHV)

Website

Linkedin

Twitter

Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup