Wijndrinkers kennen het begrip 'terroir'. Twee jaar geleden schreef ik al over deze mysterieuze term, die de invloed van de omgeving van de wijngaard op de smaak van de wijn beschrijft. Hellingshoek, zonuren, maar vooral grondsoort (terra!), de aanwezigheid van kalk en andere mineralen, zijn begrippen die producenten graag op het etiket zetten. Wij consumeren die termen en dromen weg met herinneringen aan de droge Frans of Italiaanse grond, waar we afgelopen zomer onze tentharingen in hamerden. Ik ook. Ik dacht een voorkeur te hebben voor 'mineralige' witte wijnen (Jan Klein Kranenburg, 17 december).

Maar wat beweert TNO nu ineens in het boek Wijn van Nederlandse Bodem? "Het effect van bodem op de wijn is niet te proeven. Hiermee wordt op losse schroeven gezet dat in een glas Chablis of Sancerre uit Frankrijk de vuursteenbodem te proeven is. Dat is ook niet zo gek, want vuursteen bestaat uit het niet oplosbare silica. En laat dat nou net ook het hoofdbestanddeel van de wijnfles en het wijnglas zijn!" Dit klinkt als onweerlegbare logica, maar toch ben ik in totale verwarring. Ik proef toch zeker die mineralen, net zoals ik die proef in een glas San Pellegrino-bronwater?foto_Jan_Klein_Kranenburg

Als een ware Teun van de Keuken ga ik op onderzoek uit. Eerst neem ik contact met de Apeldoornse vestiging van wijnkoperij Henri Bloem. Hun ietwat verhullende reactie op de uitkomsten: "Realiteit, beleving en passie komen samen! Santé en geniet!" Hoewel er veel wijsheid schuilt in dat laatste woord, kom ik hier niet veel verder mee. Ik trek de stoute schoenen aan en benader één van Nederlands bekendste wijnjournalisten Onno Kleyn. Hij bevestigt de conclusies van TNO: "'Mineraal' is de slechtst begrepen term in wijnland. We gebruiken hem als alle andere associaties uitvallen. Ik denk dat de doorlaatbaarheid van de grond belangrijk is voor het welzijn van de plant. Maar op de smaak heeft de grond geen invloed."

Bam! Daar vervliegt dus alle romantiek... Mijn glas wijn smaakt inmiddels een stuk minder lekker, maar ik ga verder met mijn speurtocht. Tijdens het drinken van een mineralige Pinot Grigio wijst mede-columnist Theo Edelman mij op Chris van de Meene; een SBNS'er die tevens Magister Vini is: hij beschikt over het hoogste Nederlandse professionele wijndiploma en zijn scriptie ging over Wijnkwaliteit en de rol van kalk(steen). Van de Meene vertelt me vol passie over terroir, maar waarschuwt me dat de discussie hierover in de wijnwereld even absurde vormen aanneemt als de zwarte pietendiscussie. Van de Meene grapt dat zelfs een Volkswagen Golf terroir heeft: die auto wordt op verschillende plekken geproduceerd, met verschillend staal, wat best wel eens verschillende auto's kan opleveren.

Grondsoort heeft wel degelijk invloed op de smaak, aldus Van de Meene, maar dat komt bijvoorbeeld doordat de aanwezigheid van vuursteen invloed kan hebben op de bodemtemperatuur: die kan sneller opwarmen wat een gunstige invloed heeft op de rijping van de druif. Maar het proeven van bijvoorbeeld vuursteen in wijn: dat lijkt dus inderdaad quatsch te zijn. In mijn mailbox ontvang ik verschillende artikelen en studies. De details over het precursor-effect, kaliumbitartraat en glutaminezuur zal ik u besparen, maar een passage uit een onderzoek van oenoloog Gerard Horstink blijft maar in mijn hoofd rondzoemen. Hij citeert sociaal psycholoog Robert Zajonc (1923-2008): "De simpele blootstelling aan een prikkel maakt dat mensen deze prikkel steeds positiever gaan beoordelen, zonder zich gehinderd te weten door enige kennis." Kortom: hoe meer mensen het over 'mineraliteit' als positieve eigenschap in wijn hebben, des te groter het geloof dat dat ook inderdaad zo is.

Ik voel me betrapt en besef dat het niet ondenkbaar is dat ik mineralige wijnen lekker ben gaan vinden omdat ik in de bodemsector werk. Als ik bloemist was geweest had ik waarschijnlijk een andere smaakvoorkeur gehad.

U heeft nu een leuke weetje voor tijdens het kerstdiner, maar ik ben een illusie armer. Ik drink bij het kerstdiner maar een glaasje grondwater uit eigen bron. Hopelijk proef ik daar wel écht de bodem in.

Fijne kerstdagen. Santé en geniet!

Jan Klein Kranenburg

Adviseur Bodeminformatiebeheer

Website

Linkedin

Twitter

Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup