"Van geschiedenis kunnen we niet leren". Het klinkt vreemd, maar het is de overtuiging die de meeste medewerkers van de afdeling Geschiedenis van de Utrechtse universiteit is toegedaan. Ik lees het in een artikel van historica Marijke Pol. Zij schrijft dat alles gebeurt in een bepaalde context: "Iedere nuance verdwijnt wanneer we iets uit het verleden projecteren op het heden. De historie herhaalt zich niet en we kunnen er ook niets van leren." Bam! (Jan Klein Kranenburg, 22 mei).
Jaren zijn we bezig geweest met het saneren van de bodem, want het bleek niet zo handig om huisbrandolie en andere olieproducten in roestige tanks op te slaan onder de grond. Nu is het 2014. We zijn niet op grote schaal meer aan het saneren en richten ons op kansen van de ondergrond. Het gebruik van zoutcavernes bijvoorbeeld. De wildste plannen circuleren, gevoed door ingenieurs die likkebaardend Willie-Wortel-kansen zien.
Ik wist eerlijk gezegd niet dat in buurland Duitsland dergelijke ideeën al werkelijkheid waren geworden. Ja, Asse II is een natuurlijk een begrip: opgeslagen radioactief materiaal dat uit zoutkoepels lekt. Maar dat er ook dieselolie onder de grond is opgeborgen was nieuw voor mij. Zonder roestend tankje er omheen nog wel. Nieuwe context. Elke nuance verdwijnt...
"De olie zit natuurlijk veel dieper dan die olietankjes van vroeger" zal je zeggen. Correctie: de olie zàt veel dieper dan die olietankjes van vroeger. Want ook hier ging het mis: uit de ondergrondse zoutkoepels is al meer dan 200.000 liter olie naar de oppervlakte geborreld en er komt per uur 500 liter bij. De olie drijft in de weilanden en er zijn al tien zieke koeien afgemaakt. En dit alles gebeurt vlak over de grens bij Enschede. Er ligt hier een complete Exxon Valdez onder de grond: 70 miljoen liter olie. Reken eens uit hoeveel gevalletjes van ernstige bodemverontreiniging je daarvan kunt maken.
Omdat Akzo haar voormalige zoutcavernes in Nederland ook wil verondiepen met olie, heeft kamerlid Pieter Omtzigt inmiddels Kamervragen gesteld. Ik ben benieuwd naar het antwoord van de minister. Ik hoop dat we inzien dat we de bodem en ondergrond eerst nog wat beter moeten leren kennen voordat we met een trial & error-aanpak en veronachtzamen van onze geschiedenis onomkeerbare schade toebrengen aan iets wat zo belangrijk voor ons is.
Jan Klein Kranenburg
Werkt bij Rijkswaterstaat Leefomgeving, maar schrijft zijn columns op persoonlijke titel.
Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup
