Lange tijd heerste de opvatting dat mensen die geleerd hebben "slim", en mensen zonder opleiding "dom" zouden zijn. Die opvatting heerste vooral onder mensen die zichzelf slim vonden. Dat die mensen eigenlijk dom waren wisten alleen de mensen die dom geacht werden, maar slim genoeg waren om zich hierover van de domme te houden (Jan Klein Kranenburg, 12 maart).
Enfin, tegenwoordig is bewezen dat vooral hoog opgeleide mensen dom zijn. Een krantenartikel van twee weken geleden bevestigt dat: jonge ouders gaan zó salafistisch mee in de superfood-religie dat ze hun 
kinderen essentiële voedingsmiddelen als suiker en andere koolhydraten onthouden. Wekelijks belanden er daardoor kinderen in het ziekenhuis. En wat blijkt: dat zijn vooral kinderen van hoogopgeleide ouders. Ik noem dat dom.
Dit soort gedrag heeft in grote mate te maken met complotdenken. Ik zie in mijn directe omgeving universitair geschoolde mensen die denken dat Unilever betaald wordt door de farmaceutische industrie met als doel om ons via slechte voeding ziek te maken. Mensen zien instanties als het Voedingscentrum als indoctrinerende spreekbuis van de industrie. Ik zie zelfs mensen die ervoor kiezen hun kinderen niet meer te laten inenten, omdat ze het RIVM niet vertrouwen. Bij kwaadaardige tumoren vertrouwen ze op holistische volle maanhealings in plaats van een chemokuur. Je mag best je bedenkingen hebben bij een machtige multinational als Unilever, maar ik schrik ontzettend van dit soort extreme theorieën. Ondertussen gaat alle quinoa vanwege de hoge prijs vanuit Bolivia rechtstreeks naar de grachtengordel en laat de Andesbevolking -die ervan afhankelijk zijn- hongerend achter. Himalayazout gaat met stinkende zeeschepen de halve wereld over. Holistisch noemen ze dat...
Ik heb wel eens doorgevraagd naar bewijzen voor die complotten. Je krijgt dan verhalen over wetenschappers die hoogleraar aan de WUR zijn, maar ook bestuursfuncties bekleden van organisaties als de Suikerstichting: een club die rechtstreeks gefinancierd wordt door de Suikerunie en op haar website trots recepten toont voor suikerrijke kindertraktaties. Omdat de 'foodies' die suiker nu net bestempeld hadden als Moeder Aller Kwaad vinden ze hierin bevestiging van hun verhaal. Daar ligt natuurlijk wel de kern van een probleem. Wetenschap en commercie zijn –zeker in Food Valley- sterk verweven. De onafhankelijkheid van de WUR, een opleiding die velen van u 'slim' heeft gemaakt, mag je daarom wel degelijk ter discussie stellen. Of die vercommercialisering van de wetenschap gewenst is, is volgens mij een belangrijk moreel vraagstuk. Natuurlijk: hoe meer geld, hoe beter onderzoek. Maar tegelijkertijd is voor de gemiddelde mens niet meer te achterhalen in hoeverre wetenschap nog onafhankelijk is. En omdat beleid doorgaans ook bepaald wordt op basis van wetenschappelijk onderzoek kan ik me best voorstellen dat mensen angstig worden en vervallen in complotdenken.
Mijn persoonlijke oplossing is om te allen tijde gebruik te maken van je boerenverstand.
Maar ja, om boer te worden schijn je ook naar Wageningen te moeten...
Jan Klein Kranenburg
Werkt bij Rijkswaterstaat Leefomgeving, maar schrijft zijn columns op persoonlijke titel.
Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup
