De vorige keer dat ik hier mijn stukje schreef beloofde ik mijzelf luxe pantoffels en goede voornemens. Ik zou mij tijdens de lange lockdownwinter bij mijn kachel installeren en met een aardig voornemen op de proppen komen, en nodigde u uit hetzelfde te doen. Allereerst: de kachel is er nog niet. De kachelboer komt pas in maart, en om de stukadoor wat ruimte te geven zijn een paar weken terug de radiatoren van de muur geschroefd. Heerlijke timing. Ik heb dus in de kou mijn goede voornemens moeten uitbroeden maar wél heb ik de hand weten te leggen op een set wollen pantoffels van zware kwaliteit, dus daar gaan we. (Daan Henkens, 15 februari)

Foto DaanHenkens 02

Veruit mijn grootste ergernis van 2020 was de zogenaamd ‘ambitieuze planning’, vooral in de publieke sector. Is het maatschappelijke ophef, bestuurlijke druk of misschien een dappere poging om te laten zien dat er ook vanuit huis nog wel écht hard gewerkt wordt? Ik weet het niet, maar de ambitieuze planning wordt nooit gehaald en zorgt voor een hoop onnodige stress. Je kunt het proces bijna uittekenen: de beoogde startfase wordt opgeslokt door felle kritiek op de onrealistische planning, waarna een iets té select gezelschap zich haastig stort op de uitvoering. Omdat we door de valse start al flink uit de tijd liepen, gaan alle pijlen op het ‘meters maken’ en worden afstemming, communicatie en reflectie zoveel mogelijk ingeperkt. Door het doel zo strak mogelijk af te bakenen wordt de energie die aan bijzaken wordt besteed geminimaliseerd. Het resultaat wordt bij voorkeur op de vrijdagnamiddag voor de deadline ‘nagezonden’ aan de betrokkenen. Zij ontsteken op hun beurt een nieuwe storm van kritiek, waarbij het gebrek aan communicatie, onvoldoende afstemming met andere vraagstukken en te weinig tijd om belanghebbenden te raadplegen favoriet zijn. En als kers op de taart, stuit de laatste kritische noot op een automatisch antwoord dat de geadresseerde ‘een stapje terug’ heeft gedaan of ‘even uit de running’ is. Dan weet je wel hoe laat het is, driewerf hoera voor de ambitieuze planning!

Toen ik klein was verzon ik grapjes over ‘hardwerkende’ ambtenaren om de grote mensen aan het lachen te maken, hoewel ik nog nooit een ambtenaar in het wild had gezien. Ik stelde me er schildpadachtige wezens bij voor en ze moeten toen nog hebben bestaan, al was het uitroeien ervan al in volle gang. Want de efficiencyhype duurt nu al zeker mijn hele leven. Ik weet niet beter dan dat de overheid toe is aan een goede afslankkuur en een bedrijfsmatiger aanpak, en ik vrees dat we in de verkiezingscampagne deze maand weer variaties op dit thema zullen horen. Ik lees zo nu en dan evaluatierapporten van wijzegrijzemannenclubjes die zich buigen over mest, stikstof, PFAS of toeslagen, en ik ben tot nu toe nog niet zo heel erg overtuigd dat het werkt.

Dus ben ik wel eens benieuwd naar een alternatief. Geen ambitieuze planningen meer, maar een ambitieus resultaat. Even verder kijken om niet alleen het probleem van vandaag op te lossen, maar meteen dat van morgen te voorkomen. En samenwerken met mensen met verstand van zaken, die de tijd nemen om dat in te zetten. Ik wil het leren, en ben benieuwd naar ervaringen uit de tijd dat ambtelijke molens nog langzaam draaiden en er op de plek van je docking station nog een asbak stond. Was het vroeger echt zo’n drama of had het wel iets? Wat was het geheim van die tijd, en waar ging het mis? Ik ga dit jaar eens in gesprek met zo’n ‘schildpadambtenaar’. Wie kent er nog eentje?

20210215 Column Daan

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Daan Henkens

Linkedin

Reageren op deze column kan hier:  LinkedIn