Vorige week schreef Jan Klein Kranenburg op deze plaats over de jaarcyclus van de natuur voor bomen, planten en voedingsgewassen. Een courgette bracht hem tenslotte op het begrip bodemtemperatuur (Paul de Reus, 26 juni).
Jan's schrijfsel bracht mij ertoe mijn exemplaar van de "Locher en de Bakker" weer eens na te slaan. Bij het bladeren bleef ik hangen bij pagina's en zwartwitte foto's en diagrammen die er niet toe doen. Althans: ze zijn prachtig en doen er zéér toe, maar ze gaan niet over het onderwerp dat Jan aansneed.
Het hoofd wil dóór, maar de ogen blijven hangen. Een soort chromatografisch effect, retardatie. Na deze pagina-plakkerij belandde ik toch bij hoofdstuk 13 "Warmtehuishouding". Het hoofdstuk begint met enkele vriendelijke alinea's over kieming, droge en natte gronden, vroege en late gronden, en de veiling van mijn vroegere woondorp Broek op Langedijk (zonder tussen-n, het is de auteurs - Reinder Feddes en Jan Huinink - vergeven). Dan volgt een eenvoudige formule: Warmte In = Warmte Uit, en daarna is de beer los. Vier pagina's termen, grafieken en wiskundige formules die een tweedeling bij de lezers veroorzaakt: De ene helft slaat het boek dicht, met hooguit het voornemen die monumentale Broekerveiling nog eens te bezoeken. De andere helft slaat óók het boek dicht, maar met het voornemen om het 's avonds aan de eettafel weer eens rustig te bestuderen, met een kop koffie en/of destillaat van een landbouwgewas naar keuze.
Die avond belandde ik met een Ibiza-kruidenlikeur terug bij "13", terug bij termen als Warmteflux, temperatuurgradiënt, temperatuurvereffeningscoëfficiënt, dempingsdiepte. En ergens daartussen staat het: "Opwarming in de bovengrond wordt doorgegeven aan diepere lagen (...) doch gedempt en vertraagd." Met een illustratie van 5 dempende en verschuivende sinusgolven. "De dagelijkse temperatuurgolf reikt niet verder dan 0,5 m en de jaarlijkse temperatuurgolf reikt niet verder dan 9 m." Best wel diep, vind ik.
De jaarlijkse temperatuurgolf, de piek daarin, blijft op een bepaalde diepte dus achter t.o.v. het maaiveld. Hoeveel vertraging er is per cm diepte, dat vergt nog een avondje-met-neutje of twee, maar dat kan zomaar enkele dagen zijn. In dat geval trekt dus de 'Sint-Jandag' elke dag zoveel cm dieper de aarde in. In dat geval hebben we dus een meervoud: de Sint-Jandagen.
Dat idee van de Broekerveiling is een heel fijn idee. Niet alleen voor de Locher-dichtklappers, maar ook voor de doorlezers en de niet-bezitters. Je kunt zèlf (tussen de Japanners en Amerikanen) in de mijnzaal op een bloemkool bieden en daarna in een gehuurde praam door het omringende Duizend-eilandenrijk varen. En als u dan toch in Westfriesland bent: Denk nog even aan Egmond, met zijn slotruïne, abdij en natuurlijk het strand (met dagzomerend Hollandveen), aan kunstenaarsdorp Bergen, aan de kaasmarkt in Alkmaar op vrijdagochtend, stukje fietsen over de Westfriese omringdijk met zijn 'wielen', uurtje wakeboarden in Heerhugowaard, een zondagmiddagje autocross in Sint Maarten...
Prettige vakantie!
Paul de Reus
Polder BV IJmuiden
Reageren op deze column kan hier: Linkedin
