Sinds afgelopen zomer komen Maastricht en Aken met enige regelmaat in het nieuws vanwege hun actie om een kerncentrale in het Belgische Tihange te sluiten. Er zijn zorgen om de veiligheid van de centrale en er is irritatie over het niet beschikbaar zijn van feitelijke informatie daarover (Paul de Reus, 18 februari).

De centrale is rond 1975 gebouwd, met een ontwerp-levensduur van 30 jaar. Zoals dat gaat, wordt zo'n einddatum eerst nog een aantal jaar opgeschoven, en in dit geval nog een tweede keer: van 2015 naar Paul_de_Reus2025. Hetzelfde geldt voor de reactoren in Doel, en Nederland doet hetzelfde met Borssele.

Bij zo'n verlenging hoort natuurlijk allerlei onderhoud en revisie, en qua papierwerk allerlei kabinetsbesluiten, milieu-effectrapporten en dergelijke.

Voor de grensoverschrijdende inspraak in deze procedures bestaat een verdrag: Het Verdrag van Espoo. Om dat wettelijke paadje ook praktisch goed te kunnen bewandelen, moet je links en rechts informatie uit de bomen kunnen plukken, en daar hoort Aarhus Espoo in bij te staan.

In december schreef ik (toen ook al niet voor het eerst) over de prozaïsche preambule van het Verdrag van Aarhus. Ik citeer nog maar eens:

"... erkennend dat een ieder het recht heeft te leven in een milieu dat passend is voor zijn of haar gezondheid en welzijn (...),

Overwegend dat, om dit recht te kunnen doen gelden (...), burgers toegang tot informatie, recht op inspraak in de besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden moeten hebben"

Dat klinkt nogal bombastisch, in de context van het verkrijgen van een simpel bodemrapport, maar in de context van kerncentrales komt de waarheid en doelgerichtheid van die woorden vóór hun schoonheid.

Aarhus gaat niet zo zeer om inspraak, maar om het kunnen maken van woonkeuzes, ook buiten de officiële inspraakmomenten. De milieuwetten bepalen welke risico's wettelijk, maximaal acceptabel zijn, maar onder die grens beslist elk individu of hij zichzelf en zijn gezin daaraan wil blootstellen. Je moet kunnen kiezen welke (bij wet geaccepteerde) hinder en omgevingsrisico's je wilt nemen, en welke niet. Of je zwavel en fijn stof wilt van een hoogoven, kolencentrale of snelweg, herrie van een luchthaven, of 'liever' het risico van een chloortrein of kernincident, of niets van dat alles. Om daartussen te kunnen kiezen, om te weten welke vierkante meters op de kaart daarbij horen, heb je informatie nodig, en Aarhus garandeert je het recht daarop.

Het is raar dat afzonderlijke stadsbesturen juridische procedures moeten starten om deze gegevens boven water te krijgen. Aarhus en Espoo liggen aan het Kattegat cq Oostzee. Koud water...

Paul de Reus
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Reageren op deze column kan hier: Linkedingroup