Nog voor ik uit de startblokken kwam werd de gebruikelijk eindsprint afgebroken door ‘een griepje’. Ergens in het weekeinde begreep ik wat de inspiratie voor ‘Alien’ was geweest. Deadlines vervaagden, maar ‘bodem’ was nooit ver weg uit mijn door omgevingswet, boze burgers, missende mediors en science fiction gevoede koortsachtige gedachtestroom. (Arne Alphenaar, 12 december)
Zeven op de tien Nederlanders (bron hart van Nederland) vinden Nederland een kutland. Natuurlijk is niet alles nu ‘supergaaf’, maar was het vroeger echt zo veel beter? Bijna alle adviesbureaus en overheden zijn wanhopig op zoek naar jonge bodemdeskundigen. Was ons werkveld vroeger echt zoveel inspirerender?
Als we objectiviteit loslaten en voor deze ene keer feiten als meningen beschouwen moet het antwoord twee keer ‘ja’ zijn. Maar laat ik me beperken tot bodem.
“Ze” hadden de bodem onvoorstelbaar vies gemaakt en “we” gingen dat oplossen. We werkten als ambtenaren, aannemers, adviesbureaus en instituten samen aan een betere bodem. Met biologische in-situ technieken en later met ijzerschermen, grindpalen en geavanceerde injectietechnieken. Pionieren. Soms lukte het, vaak ook niet. Maar we leerden veel en inspireerden nog meer.
Het werkveld werd volwassen. Bodem werd integraal onderdeel van de leefomgeving, doelen werden haalbaar en pragmatisch, de aanpak kosteneffectief. Bodem werd een beleidsmatige uitdaging. Objectief gezien is meer bereikt dan we in 1990 hadden durven dromen, gevoelsmatig is de bodem er slechter toe dan ooit. PFAS is een ‘forever chemical’, stikstof vernielt de natuur en begrippen als een ‘vitale’ of ‘gezonde’ bodem meetbaar noch tastbaar. Vroeger leken de problemen makkelijk oplosbaar, anno 2024 lijken de uitdagingen té groot, te diffuus, te abstract voor de meer praktisch ingestelde, technische personen.
Doe maar gewoon dan ben je gek genoeg is het echte probleem. We zijn het dromen en luchtfietsen verleerd. Als er vroeger íéts beter was, was het wel het geloof dat we het verschil konden maken.
“Ze vinden er wel wat op” mag geen excuus zijn om problemen te bagatelliseren, maar het is veel erger als ‘ze’ stoppen met dromen, ontwerpen en uitvoeren van ideeën omdat die niet realistisch zouden zijn. Om de leefomgevingskwaliteit te verbeteren moet er weer geëxperimenteerd worden, weer geleerd worden van gemaakte fouten. De ervaring beklijft, de fouten vervagen.
Vroeger was de toekomst beter. Been there, seen that, done that moet geen blasé terugkijken van grijze bodemprofessionals zijn. Het is de ervaring met een manier van werken die we de aanstormende omgevingsprofessionals niet mogen onthouden.
Laat je niet tegenhouden, blijf dromen, ga luchtfietsen, ga experimenteren!
Arne Alphenaar (TTE Consultants)
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
