Wat zijn we hem weer lekker aan het aanvullen, die grondwatervoorraad! Onze klimaatverandering heeft toch wel enig zelfremmend vermogen want voor een lekker moessonseizoen hoef je niet meer in een duur vliegtuig naar de andere kant van de wereld maar volstaat een fietstochtje naar Barendrecht of Diepenveen. De droogte van de afgelopen zomers, dat teiltje in de gootsteen om zoveel mogelijk water van de afvoerput te redden voor de dorstige tuin… ik kan me amper meer voorstellen dat ik me druk maakte om de droogte in de grond. Na deze maandenlange druilerigheid zou je bijna verlangen naar een stevige droogte die eens even stevig orde op zaken komt stellen! (Daan Henkens, 16 april)
De schrik van de droge zomers hangt nog steeds een beetje in de gordijnen en tussen de systeemplafonds van de waterschappen. We zijn de droogte nog niet vergeten en werken al die lange, donkere, natte wintermaanden langzaam maar gestaag verder aan de grip op grondwateronttrekkingen, herstel van de grondwatervoorraad en het vergroten van de sponswerking. Maar de aandacht blijft kwetsbaar. Al tientallen jaren verdroogt de natuur, werken de specialisten gestaag verder aan robuust systeemherstel, strijden ze voor bestuurlijke aandacht die traag meebeweegt met de seizoenen. En hoe langer de tijd voortschrijdt, hoe utopischer dat ‘systeemherstel’ gaat klinken, want hebben we nou echt zoveel bereikt?
Als we echt willen dat ons grondwater de klappen van een wispelturig klimaat kan opvangen, als we echt willen dat we altijd voldoende water hebben om onze gevoelige, hoogproductieve economie op peil te houden en als we echt willen voorkomen dat we in een bloedstollend vervolg op de stikstofcrisis, de watercrisis, terecht komen, dan moeten we niet nu in actie komen, maar tien jaar geleden. We kunnen niet hard maken dat een nieuwe onttrekking, hoe klein ook, dat toch al zieltogende natuurgebied niet nóg meer schade toebrengt. We kunnen niet garanderen dat de landbouw voldoende water blijft houden om misoogsten te voorkomen. Met een steeds onbetrouwbaarder klimaat wordt het zo langzaamaan wel tijd voor blinde paniek.
Tegelijkertijd maakt het maar weinig uit wat we doen. Ook als we het roer radicaal omgooien, bloeit de natuur niet plotsklaps op, kunnen onze grondwaterpompen niet vol open en is een drinkwateraansluiting voor nieuwe woningen en bedrijven niet meteen weer vanzelfsprekend. Een robuust grondwatersysteem vraagt tijd en heel veel geduld. Als we het effect nog willen meemaken moeten we direct in actie, maar dat kan dan misschien ook wel in 2025. Of in 2026. Het is dringend, maar niet urgent.
Daan Henkens
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
