Het lastige aan welles-nietes-discussies over het milieu is dat de feiten vaak ingewikkeld zijn. Ik vermoed dat de doorsnee lezer van Bodemnieuws een 'klimaatsympathisant' is en zijn gele hesje gewoon in de kofferbak van de auto laat liggen, veilig opgeborgen naast de gevarendriehoek en startkabels. Maar hoe leg jij je gelijk uit als je op jouw overtuiging aangesproken wordt? Er zijn tal van grafiekjes op internet voorhanden over klimaatverandering, maar het doorgronden ervan is best een uitdaging. Het is dus een kwestie van logica: als 97% van de wetenschappers wereldwijd beweert dat klimaatverandering veroorzaakt wordt door menselijk handelen, dan geloof je dat: een mooi voorbeeld van het autoriteitsprincipe. Maar daarmee kun je 'ontkenners' niets verwijten als ze het over een 'klimaatreligie' hebben. Gelukkig is ontkenning evengoed een geloof. (Jan Klein Kranenburg, 17 januari)
Het is interessant en tegelijkertijd begrijpelijk dat er grote groepen 'klimaatontkenners' zijn. Het is namelijk best een privilege om over de toekomst na te kunnen denken: langetermijndenken betekent doorgaans dat je de zaakjes op de korte termijn goed op orde hebt: een baan, een veilig thuis en spaargeld om je huis te isoleren of zelfs een elektrische auto te kopen. Mensen die moeite moeten doen voor hun eerste levensbehoeften zullen daar met argusogen naar kijken.
Zo ontstaan er al snel twee kampen: kamp voor en kamp tegen. Jammer, maar best verklaarbaar. Waar ik wel met stijgende verbazing naar kijk, zijn de aannames en argumenten uit kamp 'tegen'.
Zo menen veel mensen dat we te maken krijgen met een 'gasverbod' dankzij publicaties hierover in Elsevier. De warmtepomp en 'stekkerauto' zouden ons daarnaast door de overheid worden opgelegd. De Telegraaf maakt het deze week ook bont: "Biefstuk en bal gaan in de ban: Nederland moet aan de linzensoep en de vegaburgers". Gevoed door dergelijk fake news en populistische politici die olie op het vuur gooien, verhardt de discussie en raken mensen elk gevoel voor feiten en redelijkheid kwijt.
Zo zie je dat mensen die niet geloven in 'klimaatverandering door menselijk handelen' zich inmiddels afkeren van alles wat met klimaat te maken heeft. Ze noemen de feitelijke veranderingen in het weerbeeld normale fluctuaties die passen in een historische trend en steken hun hoofd in het zand, ook als het gaat om klimaatadaptieve maatregelen. Ik hoop dat men beseft dat ons land er duizenden jaren geleden wel iets anders uitzag. Droogte en extreme buien in combinatie met zeespiegelstijging en bodemdaling maakt onze huidige samenleving erg kwetsbaar. Misschien zijn we door onze lage ligging wel het meest kwetsbare land van Europa. Hoe kun je dit nu negeren als huis en haard je lief is?
Wat ik ook steeds vaker lees zijn opmerkingen in de trant van: "Nederland moet niet denken dat ze in haar eentje de verandering gaat maken". Zouden de mensen die dat roepen echt denken dat Nederland in haar eentje bezig is met klimaatmaatregelen? Nogal cru, als je weet dat Nederland met landen als Luxemburg en Malta juist onderaan bungelt in de lijstjes met Europese landen als het gaat om de verduurzaming van de energievoorziening. We zijn beslist niet het braafste jongetje van de klas. En los daarvan: het adagium "een beter milieu begint bij jezelf" is toch zo logisch als wat? Je kunt toch niet naar je buurman blijven wijzen? Zelf de handschoen oppakken is niet eens een milieukwestie, maar een kwestie van goed fatsoen. Als je wijst naar een ander, wijzen er drie vingers naar jezelf, luidt een tegeltjeswijsheid.
Dus eet gerust een gehaktbal, stel de aanschaf van warmtepomp en elektrische auto vooral uit als je je er niet happy bij voelt. Maar blijf wel nadenken en ga geen onzin uitkramen, want anders ben je geen onderdeel meer van een religie, maar van een sekte.
Jan Klein Kranenburg
Reageren op deze column kan hier: Facebook
