"Het werkgerelateerde deel van ons afdelingsuitje was de heenreis", waarmee mijn collega de door inklinking veroorzaakte hobbelige weggetjes door het veenweidegebied bedoelde. Mijn collega's en ik verzamelden zich vorige week in een zonnig Nieuwkoop voor een vaartochtje over de Nieuwkoopse plassen. De wegen in het westen zijn inderdaad alles behalve egaal, dat merkte ik maar al te goed op de heenweg. Het is maar goed dat Debby van de Starbucks mij een plastic dekseltje bij mijn Venti Americano meegaf, want anders had ik de koffievlekken uit de autobekleding kunnen boenen. (Jan Klein Kranenburg, 4 juli)
En terwijl ik mij al stuiterend in de hete koffie verslikte vroeg ik mij af hoe ouders het bekende babyspelletje "Zandweg, zandweg, hobbelweg, gat in de weg" in het Groene Hart spelen. Ik kan me namelijk voorstellen dat het gehobbel hier zó gewoon is, dat een baby tijdens dit spelletje eerder verveeld in slaap valt dan ermee vermaakt wordt. Hobbelpaarden zullen ze om dezelfde reden ook wel niet kennen in deze streek. En "shaken, not stirred", dat is voor bewoners van het Groene Hart niet zomaar een catchphrase uit James Bond, maar hun levensmotto. Ook voor Groningers trouwens, maar dat is weer een ander verhaal.
Het toeval wil dat ik een dag later wéér in het Groene Hart ben. Ditmaal in de Krimpenerwaard, het gebied tussen de Hollandsche IIssel en de Lek. Mijn dochter is op kamp naar Ameland, mijn zoon is logeren bij opa en oma, dus mijn vrouw en ik hebben een weekendje weg geboekt. Tijdens zo'n weekendje weg is het een goed voornemen om je werk wat los te laten, maar dat blijkt lastig: op onze Fiets Vitaal-huurfiets belandden we eerst in Lekkerkerk en vervolgens in Gouderak, waar ik het niet kan laten om even aan Zellingwijk te denken. Bij terugkomst in onze vakantiewoning vist mijn vrouw een brochure uit een stapeltje toeristische foldertjes: "1000 Jaar Bodemdaling & Waterbeheer". Houdt het dan nooit op? Voor een paar euro kunnen we volgens de folder een tentoonstelling bezoeken in Gemaal de Hooge Boezem te Haastrecht. Maar op zondag schijn je in deze streek helemaal niet aan boezems te mogen denken, dus we besluiten niet te gaan. Dat het terras in Stolwijk er aantrekkelijker uitzag met dit mooie weer zou daarbij ook meegespeeld kunnen hebben.
Het onderwerp houdt me nog wel even bezig. Bijzonder hoe in zo'n klein land de omgevingsproblematiek zo verschillend kan zijn. Worden we op de hoge zandgronden momenteel geteisterd door aanhoudende droogte en processierupsen, in het westen is de bodemdaling actueel. Tijdens ons afdelingsuitje sprak ik erover met collega's: het probleem is gigantisch, maar een echte oplossing is er niet. In de bekende 'Omdenken'-filosofie bestaat een simpel stroomdiagrammetje dat start met de vraag "Heb je een probleem?". Als je hier "ja" op antwoordt volgt de vraag "Kun je er iets aan veranderen?". Of je hier nu "ja" of "nee" op antwoordt, je komt altijd terecht bij de conclusie "Maak je dan geen zorgen". Dit lijkt geruststellend, maar ik weet niet of onze collega's die zich met de bodemdalingsproblematiek bezig houden er net zo over denken. De politiek lijkt zich vooralsnog wel de Omdenk-filosofie te volgen.
Een stijgende zeespiegel en een dalende bodem: het is geen fijne combinatie. Door zowel de zeespiegelstijging als de bodemdaling als aparte problemen te bezien en beide te bekijken ten opzichte van NAP, houden we ons zelf een beetje voor de gek. Het zijn twee problemen die accumuleren. Als in 2050 de bodem met 50 centimeter gedaald is en de zee 25 centimeter gestegen heb je in totaal 75 centimeter aan probleem erbij. Dat de woningen in dit gebied nog steeds voor honderdduizenden euro's meer verkocht worden dan in het oosten is dus eigenlijk best vreemd. Als we op zondag terugrijden naar ons eigen Achterhoekse huis boven NAP denk ik aan De Krimp in onze regio. Het zou me niet verbazen als dit tij nog eens gaat keren en er een run ontstaat op woningen in het oosten van het land. En die eiken met die processierupsen dan? Ik stel voor dat we die speciaal voor onze klimaatvluchtelingen omzagen en verwerken tot hobbelpaarden: voor dat fijne nostalgische gevoel.
Jan Klein Kranenburg
Reageren op deze column kan hier: Facebook
