In deze tijd van crisis moeten we leren, evalueren en kansen pakken. Ik dus ook. En zittend in een lekker Brabants zonnetje vallen me twee dingen – samenhangend – op.
Ik zie een veranderd speelveld. Enerzijds zie ik de kracht en noodzaak van lokale gemeenschappen. Anderzijds is er ook de behoefte aan centrale regie. We zien dat daarin overheden een cruciale rol spelen, zowel om deze centrale regie vorm te geven, als om lokale gemeenschappen te faciliteren. Voeg daarbij de kracht van zelforganisatie – dat we ook in veel sectoren hebben gezien – en het nieuwe post-Corona-speelveld tekent zich uit: krachtige lokale gemeenschappen en zelforganisatie, óók rond bodemvraagstukken. Met een sterkte centrale regie, onder meer om het genoemde fundament van het bodem- en watersysteem te waarborgen. Uiteraard is de markt daarin niet weg, maar een meer bescheiden rol moeten accepteren.
Ook zie ik de herwaardering van de openbare ruimte en de beheerder daarvan. De openbare ruimte is cruciaal. Het geeft de ruimte om veilig samen dingen te doen. Het geeft de ruimte om onze lock-down draagbaar te maken. Het geeft parken, verkoeling, terrassen, wandelroutes en luier-plekken. En de beheerders ervan waren 24/7 bezig om deze ruimte veilig te houden. Achter de zorg, onderwijs en politie zou ik de beheerders openbare ruimte als de (onzichtbare) helden van de afgelopen 3 maanden op het podium willen hijsen.
Voor onze bodem heeft dit ook consequenties. Als eerste: Rijk sta op, en neem regie! Ben weer écht zichtbaar, en zet weer écht koers. Hou het daarbij wel op hoofdlijnen en vertrouw aansluitend op het zelf-organiserend vermogen van provincies, gemeenten, ondernemers en bewoners. Op alle bodemdossiers, in alle opgaven. En als tweede: zet de openbare ruimte centraal, maar wel mét het bodem- en watersysteem daaronder. Veilig, duurzaam en leefbaar vraagt daarom. En daarmee om het centraal zetten van de (integrale) beheerder openbare ruimte, met kennis van bodem en in nauwe samenwerking met zijn/haar stadsontwikkelende collega’s, bestuurders, bewoners en ondernemers.
De openbare ruimte is weer essentieel. Met dank aan de crisis!
Dr. ir. Geert Roovers is (parttime) lector Bodem en Ondergrond aan de Saxion hogeschool te Deventer, en senior-adviseur bij Antea Group.
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
