Ruim drie jaar geleden ben ik verhuisd van het landelijke Bathmen naar de parkrijke stad Arnhem. Mijn drie kinderen waren inmiddels op kamers in Nijmegen en het huis was voor mij alleen te groot geworden. Al die jaren heb ik veel woon-werk kilometers gemaakt maar nu kan ik dan eindelijk op de fiets naar mijn werk. Bijkomend voordeel is dat ik weer dicht bij mijn kinderen woon en ze wat makkelijker kan bijstaan in deze voor veel jongeren moeilijke tijd. In vergelijking met mijn generatie ziet hun toekomst er wat minder rooskleurig uit. Afgezien van het probleem om een betaalbare woning te vinden staat hen een enorme opgave te wachten om iets aan de verdere opwarming van de aarde te doen. Niemand zou mogen ontkennen dat dit probleem stevig aangepakt moet worden. Helaas zit er nog te weinig schot in. Wat heb ik zelf gedaan om het tij te helpen keren en wat kan ik nog doen? (Peter van Mullekom, 11 mei)
Mijn verhuizing naar Arnhem heeft er toe bijgedragen dat ik nu veel minder kilometers maak met de auto dan voorheen. Maar ik moet eerlijk bekennen dat dat voor mij geen drijfveer was. COVID-19 heeft er vooral aan bijgedragen dat de mobiliteit van de Nederlanders en die van mij fors is afgenomen. Neem ik dan nu vaker de trein als ik toch buiten de deur moet zijn? Nee ook niet, want in mijn auto denk ik minder risico te lopen op besmetting dan in het OV. Ook bij mij is bekend dat de vleesindustrie in Nederland zorgdraagt voor veel uitstoot van CO2. Jaren geleden heb ik me afgevraagd of ik dan minder vlees zou moeten eten? Ik moet eerlijk bekennen dat mij dat slechts ten dele is gelukt. Maar wat kan of wil ik nog wel doen dan?
Als ik een tuin had zou ik die helemaal van verharding te ontdoen. Kost niks en is veel mooier. Misschien een paar tegels laten liggen om een stoeltje op te zetten. Als ik een tuin had zou ik een wadi graven en mijn regenwaterafvoer daar op aansluiten. Wat mij betreft zouden de buren ook hun regenwater mogen lozen bij mij in de tuin. Hoe meer water de grond in hoe meer vreugd. Helaas heb ik geen tuin want ik heb een bovenwoning. Maar wat kan ik dan wel doen? Zonnepanelen op het dak overweeg ik al jaren maar de eigenaar van de benedenwoning (huisjesmelker uit Amsterdam) geeft vooralsnog geen toestemming (geen belang bij). Bovendien heb ik asbest onder de pannen en bijna niemand wil dan zonnepanelen op het dak leggen. En dan spelen ook nog de extra kosten van de hoogwerker mee. Ik zou natuurlijk ook nog het dak kunnen laten isoleren want de K-waarde van mijn huis uit 1910 is erg laag. Jammer genoeg kan ik dat niet betalen, ook weer door dat asbest. Maar heb ik de afgelopen jaren zo weinig gedaan?
Blijkbaar wel en als slap excuus houd ik me zelf voor dat ik het zie als een druppel op een gloeiende plaat. Onzin natuurlijk want alle beetjes helpen. Maar is dat werkelijk zo? Bijna wekelijks lees ik in de krant artikelen waaruit ik afleid dat het totaal niet uitmaakt de auto een keer te laten staan of minder vlees te eten. Even zo maar wat voorbeelden op een rijtje. We importeren nog steeds biomassa om elektriciteit op wekken en durven dat dan groene stroom te noemen. Die biomassa wordt met veel CO2-veroorzakende containerschepen aangevoerd en bomen worden er voor gekapt. Die bomen zijn niet eens een restproduct vanwege onderhoud. Een ander voorbeeld is de bruinkoolindustrie in Duitsland. Afgezien van de gigantische vernietiging van het landschap en de verplaatsing van dorpen (en dus mensen) is algemeen bekend dat bruinkool de meest vervuilende fossiele brandstof is die er bestaat. En onze buren gaan er nog 20 jaar meer door. Een derde voorbeeld is de ontbossing van de Amazone voor de sojateelt. Soja die weer dient als voedsel voor de buitenlandse veestapel. De afgelopen maand werd dankzij het WNF duidelijk dat Nederland hier een belangrijk aandeel in heeft. Naast de CO2-uitstoot door het transport, veroorzaakt de veeteelt ook nog eens depositie van stikstof en uitspoeling van nitraat naar ons drinkwater. En dat maar voor 20% eigen consumptie, de rest is export (en dus nog meer transport en CO2 uitstoot).
In de privésfeer valt het wel wat tegen maar in mijn werk heb ik gelukkig wel iets kunnen doen. Nog voordat klimaatadaptatie, energietransitie en duurzame landbouw maatschappelijke opgaven waren zijn deze onderwerpen al geagendeerd op het programma van het Symposium Bodem Breed. Hierdoor hebben al in een heel vroeg stadium bodem en ondergrond professionals kennis kunnen nemen van de positieve bijdrage van bodem en ondergrond aan het oplossen van knelpunten en dit kunnen toepassen in de praktijk. Natuurlijk is dat niet alleen mijn verdienste geweest maar vooral ook van al die bodemprofessionals die met ideeën en voorstellen het programma van Bodem Breed hebben gemaakt. Het enthousiasme van hen motiveert mij ook weer om mijn bijdrage te leveren. Daardoor voel ik me al iets minder schuldig.
Peter van Mullekom
Voorzitter Vereniging Kwaliteitsborging Bodembeheer
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
