De afgelopen decennia zag de politiek het lijden van de goeden als een noodzakelijk kwaad. En hoewel er ook kritiek klonk (daarover meer later in deze column) stemt de brede bijval voor Pieter Omtzigts pleidooi voor een ander mensbeeld hoopvol.
De implementatie van de Omgevingswet laat echter zien dat alleen een positief mensbeeld niet volstaat. Wanneer niet geïnvesteerd wordt in kennis, kunde en ervaring kan “nee, tenzij” niet door ”ja, mits” worden vervangen. Inmiddels lijkt ‘beleidsneutraal omzetten’ het maximaal haalbare.
En toch, het is misschien nog niet allemaal uitgekristalliseerd, (bijna) iedereen is er inmiddels van overtuigd dat er ‘iets’ moet veranderen. In de Water en bodem sturend brief wordt de essentie van dat ‘iets’ verwoord: niet afwentelen (op toekomstige generaties, andere gebieden of andere partijen). En als dat onverhoopt toch moet, dienen deze keuzes uitlegbaar en toetsbaar te zijn.
De implementatie van ‘pas toe en leg uit’ bij de integrale benadering van de leefomgeving is misschien een nog grotere uitdaging dan het veranderen van mensbeeld. Een politieke analyse op radio 1 maakt duidelijk hóé lastig. Vrij vertaald: ‘Pieters grootste probleem is dat hij direct genuanceerd de inhoud in duikt. Mensen willen weten waar ze voor kiezen’. Durven communiceren over onzekerheden en knelpunten buiten het eigen vakgebied vergt echt een cultuuromslag.
Integrale afwegingen moeten gebaseerd zijn op feiten. Op reële kosten, op gedegen risicoanalyses en effectrapportages. En dus staan wij als bodemprofessionals (ambtenaren, adviseurs, aannemers etc.) aan de lat. We kúnnen het verschil maken. Door bestuurders van eerlijke informatie te voorzien (sommige bodems worden niet meer schoon, sommige schade moeten we accepteren, sommige besluiten moet je van bovenaf nemen). En, vooral, door eerlijk te zijn over wat we niet weten.
De benadering van de leefomgeving wordt echt niet eenvoudiger. En als we er niet op alle fronten fors in investeren wordt de leefomgeving zeker niet beter.
Arne Alphenaar (TTE Consultants)
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
