Tijdens de kabinetsformatie zal kernenergie ongetwijfeld een onderwerp van gesprek zijn. Wat vinden de partijen die nu met elkaar in gesprek zijn daarvan? Ik pakte de partijprogramma’s erbij en ging op zoek naar passages over energie, de mogelijke inzet van kerncentrales daarbij en de berging van kernafval. (Theo Edelman, 4 maart)
De PVV schrijft te stoppen met de hysterische reductie van CO2 omdat we daarmee als klein landje het klimaat echt niet kunnen redden. In plaats daarvan wil de partij inzetten op hogere dijken en andere vormen van waterbeheer. Klimaatwet, het Klimaatakkoord en alle andere klimaatmaatregelen gaan direct door de shredder. De partij is voorstander van het snel bouwen van nieuwe kerncentrales. De VVD pleit voor de slimste en schoonste economie ter wereld en wil een schone toekomst. Kernenergie zal daarbij volgens deze partij een grote rol spelen. In 2035 moeten er minstens vier grote kerncentrales en meerdere kleine kerncentrales zijn bijgebouwd. De NSC meldt dat zon, wind, geothermie, groen gas, waterstof en kernenergie de toekomst hebben. Kernenergie levert volgens deze partij een onmisbare bijdrage aan een continue en CO2-vrije energievoorziening. De partij wil voorbereidingen treffen voor de bouw van ten minste twee nieuwe kerncentrales. De BBB schrijft dat we ook kunnen denken aan middelgrote kerncentrales. Verderop schrijft de partij: “We investeren in kernenergie’.
Bij de opwekking van energie in kerncentrales ontstaat radioactief afval, dat tot wel een miljoen jaar schadelijk blijft. Hierbij geldt wel dat het om een relatief beperkt volume gaat, in de orde van enkele zeecontainers per jaar. En straling is goed meetbaar.
In het programma van de VVD wordt gemeld ‘We scheppen duidelijkheid over de eindberging van kernafval’. De overige drie programma’s melden daar niets over.
In een krantenknipsel van 17 februari 2011 staat dat toenmalig Minister Verhagen het verstandiger vindt om pas over een paar jaar te beslissen wat er moet gebeuren met het radioactieve eindafval van kerncentrales. Hij verwachtte dat de kennis hierover en de mogelijkheden voor berging dan zouden zijn toegenomen. Ik vond de opvatting zo verrassend dat ik besloot het bericht te bewaren. Anno 2024 zijn de inzichten nog niet toegenomen.
Wel zijn de kosten van ondergrondse berging berekend. Daarmee is volgens de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval een bedrag van 2 miljard euro gemoeid.
Dat staat nog los van het vraagstuk of daarvoor ooit draagvlak bij bewoners van een uitgekozen gebied kan worden gevonden.
Het huidige beleid voor het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstoffen is vastgesteld in het Nationale Programma voor radioactief afval en verbruikte splijtstoffen uit 2016. Dit Nationale Programma moet uiterlijk in 2025 worden herzien. Dat wordt nog spannend!
Gelijke monniken, gelijke kappen. Ik bestudeerde ook de programma’s van partijen die tegen kernenergie zijn, bijvoorbeeld GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren. Daarin trof ik geen passages aan over het omgaan met afval dat bij door deze partijen gepropageerde vormen van energieopwekking ontstaat. Want ook bij energie uit bijvoorbeeld zon en wind ontstaat afval. Dat begint al bij de productie van panelen en molens, waarbij diverse elementen nodig zijn die doorgaans via vervuilende mijnbouw beschikbaar komen. En het eindigt met het afvalstadium van panelen en wieken met onvoldoende mogelijkheden tot recycling. Om over de nadelen van energie uit biomassa maar te zwijgen.
Ik zou een toekomstig kabinet willen oproepen ‘bezint eer gij begint met kerncentrales’. Voor verschillende vormen van energieopwekking zouden de kosten moeten worden doorgerekend, uitgaande van verantwoorde winning van grondstoffen, veilige en schone productie van energie, eventueel noodzakelijke opslag daarvan, mogelijkheden voor recycling en verantwoorde definitieve berging van restafval. Diverse landen waaronder ook Nederland hebben dergelijke berekeningen al gemaakt. Daarbij kwam kernenergie steevast als de duurste vorm van energie uit de bus. Ik heb nog niet kunnen controleren of alle kosten wel eerlijk zijn meegewogen. Het zou mij niet verbazen als ook bij een herberekening kernenergie als te dure optie kan worden afgestreept. Dan geldt dus nog steeds ‘Kernenergie? Nee bedankt’.
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
