De ondergrond wordt steeds intensiever gebruikt. Dat biedt kansen maar leidt ook tot spanningen tussen activiteiten die niet of lastig zijn te combineren (VEMW, 7 december).
De toenemende drukte in de ondergrond gaf aanleiding om te starten met het ordenen van activiteiten die in de ondergrond plaatsvinden. Daartoe stelt de overheid een Structuurvisie voor de Ondergrond op. De visie moet richting geven aan een duurzaam en verantwoord gebruik van de ondergrond. VEMW en de Vereniging Industriewater Brabant (VIB) hebben onlangs, op verzoek van het Ministerie van Infrastructuur & Milieu, in een brief gewezen op het belang van de bescherming van industriële winningen voor menselijke consumptie. De belangenorganisaties vinden dat de Structuurvisie moet leiden tot een betere bescherming van dergelijke winningen.
De beleidsvisie richt zich op de ondergrondse ordening van activiteiten in de diepe en ondiepe ondergrond. Het gaat om activiteiten zoals bijvoorbeeld: de winning van aardwarmte en stoffen, de onttrekking van grondwater voor de industrie en de openbare drinkwaterwinning en de opslag van aardgas, olie en CO2.
De visie biedt een basis voor toekomstige besluiten van het Rijk en is richtinggevend voor besluiten van marktpartijen, gemeenten, provincies en waterschappen. Zo kunnen provincies zelf een structuurvisie vaststellen. De visie biedt ook inzicht in de regelgeving voor de ondergrond, waar het Rijk verantwoordelijk voor is en waarbinnen de andere overheden beleid uitvoeren. Tot slot gaat de structuurvisie in op de benodigde kennis en informatie over de ondergrond.
De industrie onttrekt jaarlijks circa 190 miljoen m³ grondwater op een diepte variërend van circa 50 tot meer dan 200 meter. Het grondwater wordt in verschillende industriële sectoren en voor meerdere doeleinden gebruikt, onder meer als grondstof voor de productie van frisdranken en bier. Bedrijven die grondwater gebruiken voor consumptieve doeleinden dienen te kunnen beschikken over grondwater van excellente kwaliteit. De bescherming van industriële winningen voor menselijke consumptie dient gegeven de grote economische en maatschappelijke belangen adequaat te zijn.
Nieuwe bodemtoepassingen zoals bijvoorbeeld toepassing van bodemenergiesystemen (zoals opslag van warmte en koude) en schaliegaswinning zijn niet zonder risico's voor de grondwaterkwaliteit. Voor veel van dergelijke toepassingen geldt dat bekend is dat toepassing ervan gepaard gaat met risico's maar inzicht in de omvang van de risico's ontbreekt vooralsnog. VEMW en VIB vinden dat nieuwe bodemtoepassingen alleen mogelijk zijn als uit wetenschappelijk onderzoek is komen vast te staan dat risico's volledig beheersbaar zijn.