Tweede schil Electraboezem in bedrijf

MENSINGEWEER - Op donderdag 11 december stelde waterschap Noorderzijlvest de 2e schil van de Electraboezem in bedrijf. Commissaris van de Koningin van provincie Groningen, dhr. Max van den Berg, verrichtte bij gemaal Abelstok in Mensingeweer de officiële openingshandeling. Met één druk op de knop sloot hij de 2e schil en startte hij de schilgemalen Abelstok en Stad & Lande, twee van de drie gemalen die de waterdoorvoer in het gebied ten noordwesten van de stad Groningen vanaf heden reguleren. Het stijgende waterpeil als gevolg van de bodemdaling door aardgaswinning wordt op deze manier gecontroleerd gecorrigeerd (Waterschap Noorderzijlvest, 11 december). Realisatie van het traject was mogelijk door een goede samenwerking tussen Commissie Bodemdaling, de Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. (NAM), tevens financierder van het project, en waterschap Noorderzijlvest. In noordwest Groningen daalt de bodem als gevolg van aardgaswinning. Dat heeft gevolgen voor de waterhuishouding in het betreffende gebied. In reactie daarop is onder meer het Schillenplan opgesteld. Uitvoering van het Schillenplan was van essentieel belang om veiligheid en droge voeten in het gebied te waarborgen. Met de inbedrijfstelling van de 2e schil is de waterhuishoudkundige hoofdstructuur van noordwest Groningen gerealiseerd die de negatieve gevolgen van de bodemdaling compenseert. Bodemdaling door aardgaswinningIn het gebied van de Electraboezem wordt sinds 1963 aardgas gewonnen. De aardgaswinning veroorzaakt bodemdaling dat zich aan de oppervlakte manifesteert als een schotelvormige verlaging. Voor het vlakke Groningse landschap heeft de bodemdaling grote gevolgen. In een gebied waar de waterstand gelijk blijft, maar de bodem daalt, stijgt relatief gezien het water. Vernatting van landbouwgronden, afname van doorvaarhoogtes van bruggen, afname van de hoogte van dijken en kaden en nattere kelders zijn het resultaat. SchillenplanNaar verwachting daalt het diepste punt van de schotel tot 2050 met ongeveer 40 cm. Aan de hand van prognoses hebben de provincie Groningen en de waterschappen in 1990 geïnventariseerd wat de gevolgen van het waterbeheer in Noord-West Groningen zijn op de lange termijn. De beste oplossing was om het water te blijven afvoeren naar het westen en om het waterpeil in twee trappen van ongeveer 20 cm te verlagen. De Electraboezem is daarom in compartimenten, zogenaamde schillen, opgedeeld. Deze oplossing heet het Schillenplan. 100.000 ha. grondgebied beïnvloed Omdat de tweede schil een nieuw peilgebied is, zijn omvangrijke technische ingrepen uitgevoerd. De ingebruikname van de 2e schil heeft invloed op de waterhuishouding in een gebied van totaal ca.100.000 ha. Een gedegen voorbereidingstraject en het doorlopen van verschillende procedures was hiertoe noodzakelijk. De afgelopen jaren zijn diverse werkzaamheden uitgevoerd om de tweede schil te sluiten zodat vervolgens in dit gebied op het nieuwe peil bemalen kan worden. De maatregelen varieerden van de aanpassing van kademuren en beschoeiingen tot het baggeren van kanalen. Daarnaast werden gemalen, waterinlaten en duikers aangepast én vijf grote schilgemalen gebouwd. Ook is een aangepast boezembesturingssysteem ontwikkeld. Feestelijke inbedrijfstellingHet voorbereidingstraject heeft bijna vijftien jaar geduurd. Met de inbedrijfstelling van de 2e schil is een belangrijke mijlpaal bereikt. Vertegenwoordigers van landbouw, recreatie, politiek, uitvoerende partijen, Commissie Bodemdaling, de NAM en waterschap Noorderzijlvest kwamen op de locatie van gemaal Abelstok bijeen om getuige te zijn van de officiële openingshandeling. Het sluiten van de 2e schil was vanaf Abelstok live te volgen door aangelegde straalverbindingen. Voor verslaglegging trad dhr. Van den Berg vervolgens in gesprek met dhr. Torringa, bestuurder van LTO Noord die bij gemaal Schaphalsterzijl stond en dhr. Zwart, loco-burgemeester van Bedum die samen met groep 7/8 van de Venhuisschool uit Zuidwolde ooggetuige was van het opstarten van gemaal Stad & Lande. Gelijktijdig met het sluiten van de 2e schil zijn de schilgemalen Abelstok en Stad & Lande in werking getreden. Het derde schilgemaal, Schaphalsterzijl in Winsum, is vandaag niet opgestart vanwege een incident dat tijdens baggerwerkzaamheden nabij Winsum plaatsvond. Hierbij is olie in water terecht gekomen. Het waterschap coördineert de reinigingswerkzaamheden en na afronding hiervan zal ook gemaal Schaphalsterzijl worden opgestart.