Waterbeleid is ruimtelijk beleid

'Besef dat watermaatregelen vrijwel altijd ruimtelijke consequenties hebben. Het rijk moet in het Nationaal Waterplan deze ruimtelijke gevolgen agenderen.' Dat is de boodschap van een Nirov-expertmeeting over het Nationaal Waterplan. Tijdens de Nirov-expertmeeting op 3 juli discussieerden 22 experts over hoe en waar maatregelen voor de aanpak van wateropgaven voor waterveiligheid, watertekort en waterkwaliteit ruimtelijk geïntegreerd kunnen worden. Op basis daarvan doen zij een aantal aanbevelingen aan het Nationaal Waterplan team (Nirov Nieuws, 6 augustus). Voor waterveiligheid is het rijk de belangrijkste partij als het gaat om het beschermen tegen overstromingen en het bepalen van de daarbij horende normen voor de primaire waterkeringen. In aanvulling op de huidige op economische waarde gebaseerde preventiemaatregelen, is voor de toekomst ook het beperken van het aantal slachtoffers een belangrijke aanvullende doelstelling. Hieruit volgen ook ruimtelijke maatregelen, zoals het geschikt maken van infrastructuur voor evacuaties en hulpverlening.Er is ook gesproken over de ruimtelijke doorwerking van maatregelen om een mogelijk (zoet) watertekort op te vangen. De verzilting van West-Nederland kan aanleiding zijn om meer zoet water uit het hoofdwatersysteem daarheen te laten stromen. Maar zo’n besluit heeft grote ruimtelijke consequenties voor de gebieden waar de watertoevoer als gevolg daarvan minder wordt, bijvoorbeeld zandgebieden als Oost-Drenthe. Daarom moet het rijk in de komende jaren een besluit nemen over waar in de toekomst wel en waar geen zoet water (meer) wordt aangevoerd.Functieverandering kan een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van de waterkwaliteit in bepaalde gebieden. Er is een analyse nodig van de plekken waar de inspanningen te groot zijn om de huidige ruimtelijke functie te behouden en waar functieverandering een duurzame oplossing zou kunnen bieden voor de waterkwaliteit en het gebruik van het gebied.Concluderend kan worden gesteld dat het rijk de komende jaren vooral aan de lat staat om de ruimtelijke consequenties van het beleid voor waterveiligheid, -tekort en -kwaliteit de komende jaren te agenderen. Dit ten behoeve van het vaststellen van een visie en beleid in 2015.Ter afronding van de expertmeeting hebben de 22 experts nog een aantal laatste boodschappen aan het Nationaal Waterplan team:het waterplan moet een compleet beeld geven van de wateropgaven, dus niet alleen van de rijksverantwoordelijkheden.in het waterplan moet duidelijk worden op welke thema’s het rijk ambitieus inzet.ruimtelijke ontwikkeling wordt vooral gestuurd door economische motieven. Het is van belang om het economisch belang van water te vertalen naar ruimtelijke consequenties. Hoe groot is bijvoorbeeld het financieringsprobleem van de bodemdaling en wat zijn de mogelijke oplossingen daarvoor.Deze tekst is een samenvatting van een uitgebreid verslag van Hermine Erenstein, Nirov-projectleider Water, over deze expertmeeting. Dit uitgebreide verslag kunt u hier downloaden.Op 10 september organiseert het Nirov-programma Water een debat over het Nationaal Waterplan en het Streefbeeld 2040