Bedrijven zoeken nieuwe energiebronnen onder de grond

ZWOLLE - Een energiebron waaruit grote bedrijven als Scania en Abbott en misschien wel heel bedrijventerrein Grote Voort kunnen putten. In vier maanden tijd moeten de mogelijkheden daarvoor onderzocht worden. De twee Zwolse bedrijven, Wavin (Hardenberg) en Vredestein Banden (Enschede), aangevuld met specialisten en adviseurs, hebben de handen ineen geslagen (De Stentor, 21 november). Ondersteund door de provincie, ook financieel, worden kennis en ervaring uitgewisseld. Het doel is om het energieverbruik binnen de bedrijfsprocessen te optimaliseren en zo mogelijk terug te dringen.De meeste potentie lijkt een systeem van warmte-koude-opslag (WKO) te hebben. Daar is de meeste winst mee te behalen, omdat dan enerzijds de kosten relatief laag zijn en er anderzijds minder energie verloren gaat en ook de winst voor het milieu evident is.Simpel gezegd gaat het om een systeem waarbij in de zomer via het grondwater warmte in de grond wordt gestopt die in de winter weer gebruikt kan worden. Ook kan in de zomer met het grondwater gekoeld worden.'Het gaat niet om grote temperatuurverschillen, maar met ver ontwikkelde warmtewisselaars kunnen de verschillen in temperatuur benut worden voor verwarming of koeling van gebouwen of ingezet worden in productieprocessen', legt Pim Verstappen, milieumanager bij Abbott, uit.Verstappen is een van de mensen die namens de bedrijven bij het onderzoek is betrokken: 'De techniek is voorhanden, evenals de wil om die toe te passen. We moeten nu gaan uitzoeken op welke wijze dat het meest efficiënt kan gebeuren. Het bedrijfsleven zal alleen gaan investeren als de investering ook daadwerkelijk terugverdiend kan worden en het voordeel oplevert voor het milieu.'Het systeem behoeft in technische zin ook weer niet al te ingewikkeld te worden. Wavin heeft al een systeem, terwijl Abbott bijvoorbeeld al een vergunning en een installatie heeft om grondwater op te pompen. Daar kan de WKO op aangesloten worden.Uit eerder onderzoek is vast komen te staan dat de bodemstructuur van Nederland zich voor het grootste deel goed leent voor warmte-koude-opslag. Bij de bouw van nieuwe (kantoor)complexen wordt het systeem al veelvuldig toegepast.De ABN/AMRO toren is daar een voorbeeld van. Maar ook een bedrijf als Wavin, met een enorme productiecapaciteit in Hardenberg, heeft al de nodige ervaring op dit gebied. Die ervaring wordt nu in het overleg tussen de vier bedrijven en de provincie ingebracht. De vier genoemde bedrijven verbruiken samen momenteel ongeveer 190 kWh elektriciteit en 25 miljoen kuub gas per jaar.Op zulke hoeveelheden kan de WKO-installatie een interessante mogelijkheid zijn. Zeker als daar nog bij bedacht wordt dat mogelijk ook andere bedrijven kunnen aanhaken. Juist met het oog daarop is het van groot belang dat alle toekomstige ontwikkelingen zo goed mogelijk in beeld worden gebracht, meent Verstappen, die daarmee doelt op de bouwplannen die er al bestaan rond bedrijventerrein Voorsterpoort.Voor de zekerheid noteert hij daarbij ook maar vast even de nieuwbouw van woonwijk Kamperpoort. Want wellicht loont het ook de moeite om woningen aan te sluiten.In een WKO-systeem kan overtollige warmte opgeslagen, of uitgewisseld worden met een (ander) bedrijf dat op dat moment een warmtevraag heeft. Veel warmte kan dus worden hergebruikt. 'In theorie kost een productieproces dan maar één keer energie', aldus Verstappen. 'De warmte die vrij komt wordt voor de volgende productieronde gebruikt. De efficiëntie wordt nog groter als je de productieprocessen van meerdere bedrijven op elkaar gaat laten aansluiten. Of en hoe dat werkt zoeken we nu uit.'Minder gebruik van chemicaliën, minder slijtage aan leidingen (omdat het een gesloten systeem is) en minder lozing; allemaal milieuvoordelen.Aan de andere kant moet wel goed in de gaten worden gehouden dat er in de bodem geen 'thermische vervuiling' gaat plaatsvinden. Vraag en aanbod van warmte en koude moeten in balans blijven.Begin volgend jaar moeten de onderzoeksresultaten bekend zijn. 'Er ligt dan geen bestek klaar, maar wel wordt de richting aangegeven waarin we verder gaan', aldus Verstappen.