Achtergronden intrekking erkenningen BRL 9308 en 9330

De Toetsingscommissie Bouwstoffenbesluit (TBsB) heeft vastgesteld dat de BRL-en 9308 en 9330 voor wat betreft het basis stoffenpakket niet in overeenstemming zijn met de eisen van Bijlage 2 van het Bouwstoffenbesluit (SenterNovem, 23 november).

De Stichting Bouwkwaliteit heeft geadviseerd erkenningen van kwaliteitsverklaringen op basis van de BRL-en 9308 en 9330 per 1 januari 2006 niet langer te erkennen. Bodem+ heeft besloten dit advies op te volgen. Achtergronden bij de intrekking van de erkenningen van de kwaliteitsverklaringen op basis van de BRL 9308 en 9330 treft u hierbij aan.

Aanleiding / korte geschiedenis:

• In 1999 werd het mogelijk dat leveranciers van hergebruiksgrond en gereinigde grond evenals voor andere bouwstoffen middels productcertificatie konden aantonen dat ze voldeden aan de eisen van het Bouwstoffenbesluit. De BRL 9308, BRL 9309 en de BRL 9330 (2001) waren een feit.
• Het Bouwstoffenbesluit (hierna BsB) stelt samenstelling- en uitloogeisen aan grond (en andere bouwstoffen) voor een groot aantal parameters. Het werkveld maakt dit in de praktijk hanteerbaar door in een Nationale Beoordelingsrichtlijn (hierna BRL) een stoffenpakket te definiëren.
• De Toetsingscommissie Bouwstoffenbesluit toetst, na vaststelling van een BRL door het College van Deskundigen, of een BRL aan het BsB voldoet. De Harmonisatie Commissie Bouw toetst vervolgens of procedures m.b.t. de totstandkoming de BRL goed zijn doorlopen. Na acceptatie van de BRL door de HCB, kunnen de certificaten die op basis van de betreffende BRL worden erkend door het Ministerie van VROM en V&W. Erkende certificaten zijn wettelijk bewijsmiddel in het kader van het Bouwstoffenbesluit.
• Een van de uitgangspunten in de BRL-en was het stoffenpakket dat in de NEN 5740 is genoemd. Aangenomen werd dat met het onderzoeken van dit stoffenpakket voldoende kan worden aangetoond dat de grond voldoet aan de eisen van het Bouwstoffenbesluit.
• In 2001 werd duidelijk dat deze aanname niet juist was. Partijen grond werden tijdens handhavingsacties afgekeurd op basis van stoffen die niet in het stoffenpakket waren opgenomen. Bij nadere analyses bleek dat het onderzochte stoffenpakket te beperkt was.
• Om de gesignaleerde problemen op te lossen werd duidelijk dat voor zowel de beoordelingsrichtlijnen als de regelgeving aanpassing noodzakelijk was. Om invulling aan de noodzakelijke aanpassingen te kunnen geven diende echter eerst meer informatie te worden verzameld. Hiervoor werden twee onderzoeken gestart (Achtergrond waarden 2000 en Bijzondere parameters onderzoek). Voor de periode waarin de resultaten van die onderzoeken nog niet beschikbaar waren, is een tijdelijke vrijstellingsregeling gepubliceerd.
• Hoewel de regelgeving door middel van de vrijstellingen inmiddels al enige tijd is aangepast, liet de aanpassing van de BRL-en lang op zich wachten. Daarom werd in de zomer van 2004 vanuit de Toetsingcommissie Bouwstoffenbesluit een signaal afgegeven aan de huidige eigenaar van de BRL-en m.b.t. grond (SIKB) dat uiterlijk 1-1-2005 de BRL-en moesten voldoen aan het Bouwstoffenbesluit (dus met een uitgebreider stoffenpakket) SIKB was inmiddels bezig vier verschillende BRL-en voor grond (9306, 9308, 9330 en een deel van 9309) samen te voegen tot één nieuwe BRL, de BRL 9335.
• De BRL 9335 is in 2005 door het CcvD Bodembeheer vastgesteld ter vervanging van BRL 9308 en 9330 en geaccepteerd door de Harmonisatie Commissie Bouw.
• In de BRL 9335 is een ruimhartig overgangsbeleid opgenomen: overgangstermijn van 1 jaar plus een overgangsregime voor reeds conform de BRL 9330 gekeurde grond (par. 4.7 BRL 9335). VROM en V&W kunnen zich hier met het oog op de continuïteit van de hergebruiksmarkt in vinden.
• Alle producenten met een erkenning op basis van de BRL 9308 en 9330 zijn geïnformeerd dat zij voor 8 december 2005 erkenning dienen aan te vragen op basis van een certificaat voor de BRL 9335, zodat zij na 1 januari 2006 erkend kunnen zijn.
• De certificatie instellingen (INTRON Certificatie, Kiwa en LRQA) zijn inmiddels geaccrediteerd en aangewezen op basis van de BRL 9335.

Stand van zaken half november 2005

• Het einde van de overgangstermijn is in zicht (1-1-2006) Op dit moment bestaan er nog veel erkenningen op basis van oude BRL-en 9308 en 9330.
• VROM heeft een brief ontvangen van SBK/Toetsingscommissie Bouwstoffenbesluit met advies om erkenningen in te trekken. Dit gezien het feit dat het stoffenpakket in de oude BRL-en in strijd is met het Bouwstoffenbesluit en het gegeven dat de door het CCvD Bodembeheer vastgestelde overgangstermijn afloopt.
• In lijn met het advies van de SBK/Toetsingscommissie BsB vinden ook VROM en V&W langer voortduren van deze situatie (sinds 2001) ongewenst.
• Bodem+ voert namens de ministeries van VROM en V&W het beheer over de erkenningen en aanwijzingen en is daarom door VROM gevraagd de erkenningen op basis van BRL 9308 en 9330 per 1 januari 2006 in te trekken.
• De certificerende instellingen zijn gelijktijdig met hun certificaathouders geïnformeerd, dat de aanwijzing op basis van de BRL 9308 en/of 9330 eveneens per 1 januari 2006 zal worden ingetrokken.

De BRL 9335 en de NEN 5740

• Bij de vaststelling van de BRL 9335 is de wens uitgesproken dat met het oog op een level playingfield tegelijkertijd ook het stoffenpakket in de NEN 5740 zou worden aangepast. Dit heeft te maken met het feit dat hergebruiksgrond, anders dan andere bouwstoffen vaak ook nog wordt toegepast met een partijkeuring en dat voor de partijkeuring in de praktijk vaak wordt volstaan met een onderzoek op basis van stoffenpakket van de NEN 5740.
• Het traject tot aanpassing van de NEN 5740 is gestart en een wijzigingsblad is ter commentaar het land in gestuurd. Op basis van het binnengekomen commentaar heeft de Normcommissie besloten dat een aanpassing van de NEN 5740 voor het stoffenpakket noodzakelijk is, maar dat deze wijziging vooralsnog niet wordt doorgevoerd in afwachting van het Bodembesluit.
• VROM en V&W kunnen hiermee instemmen: de NEN 5740 is immers een binnen het werkveld geformaliseerde afspraak met betrekking tot de aard en inhoud van bodem- en grondonderzoek. Het is dan ook aan de gebruikers om zelf een afweging te maken. Op basis van de huidige inzichten moet het pakket niet te eng worden gebruikt en is er een scala aan gevallen een uitgebreider onderzoek op meer parameters (conform het pakket in de BRL) noodzakelijk.
• Met de huidige inzichten en regelgeving moet in onverdachte situaties voor zowel partijkeuringen conform Bouwstoffenbesluit als conform NEN 5740 met een uitgebreider stoffenpakket (zie BRL 9335) worden gewerkt. Hierover is ook een tekst opgenomen in de toelichting bij het herziene Bouwstoffenbesluit (1-1-2006).

Overgang 9308/9330 naar BRL 9335; Wat moet ervoor gebeuren?

• Aanpassing van het handboek door de certificaathouder.
• Certificatie instelling beoordeelt het handboek.
• Indien het handboek in orde wordt bevonden, kan het certificaat worden omgezet naar de BRL 9335.

Nieuwe aanvragen voor erkenning op basis 9308/9330

• Nieuwe aanvragen op basis van de BRL 9308 en 9330 zullen tot 31 december 2005 in behandeling worden genomen. Nieuwe erkenningen zullen tot 1 januari 2006 geldig zullen zijn.
• Om na 1 januari 2006 in het bezit te kunnen zijn van een erkende kwaliteitsverklaring dient voor 8 december 2005 een complete aanvraag op basis van een BRL 9335-certificaat te zijn ingediend bij Bodem+.
• Aanvragen tot erkenning op basis van de BRL 9335 die na 8 december worden ingediend, zullen in behandeling worden genomen. Zij zullen echter niet op 1 januari 2006 zijn erkend maar pas op een latere datum.