Het voorjaar is al op goed dreef. Veel vroeger dan andere jaren bloeien de bos- en vijverplanten in mijn achtertuin en lopen de bomen en struiken weer uit. En de koningsvaren in de vijver rolt zijn bladen voorzichtig omhoog. In de vijver hebben de bruine kikkers inmiddels gepaard en een kluit kikkerdril in de vijver achter gelaten. (Anton Roeloffzen, 9 april 2024)
Tijd dus om alle potplanten met kweek- en zaaigoed na te lopen. Wat heeft de winter niet overleeft, wat moet er aan eerstejaars zaailingen worden verspeend en welke bijvangst is er aan zaailingen, die onbedoeld alsnog zijn opgekomen? En het gaat om meer dan honderd potten. Dat krijg je ervan als het kweken van bijzondere bomen, struiken en kruidachtigen je hobby is en de achtertuin niet alleen een natuurtuin is, maar ook een kwekerij.
Tijdens het controleren van de potten tref ik allerlei bodemdieren aan, die in of tussen de potten hebben overwinterd. Het gaat behalve om regenwormen, het meest aangetroffen, ook om naakt- en huisjesslakken, klonten witte slakkeneieren, grote aardkruipers, diverse soorten pissebedden, insectenlarven en verschrompelde kleine watersalamanders, duidelijk nog in “winterslaap”. En verder kom ik tijdens het groeiseizoen in de tuin ook geregeld volwassen huisjes- en naaktslakken tegen, de segrijnslak, de gewone tuinslak, de loofslak, het behaarde slakje, de oranje en bruine wegslak en soms ook de tijgerslak, een prachtig getekende naaktslak. Om het maar niet te hebben over de spinnen, die in de herfst overal hun webben spannen tussen bomen, struiken en andere planten.
Ik heb besloten maar eens te gaan bijhouden wat ik jaarlijks zie aan bodemdieren tijdens de pottencontrole in het voorjaar en om welke aantallen het gaat. Na nog maar ⅓ van de potten te hebben gecontroleerd ben tot nu toe het volgende tegengekomen: 16 regenwormen, 5 naaktslakken, 3 kleine slakkenhuisjes, waarschijnlijk jonge segrijnslakjes, 1 loofslak, 1 grote aardkruiper en 1 emelt. Ik ga de komende dagen ongetwijfeld nog veel meer vinden, net als in voorgaande jaren.
Eind september zijn weer de bodemdierendagen, georganiseerd door het NIOO-KNOW, de Wageningen Universiteit en de Vrije universiteit van Amsterdam; zie www.bodemdierendagen.nl. Je vindt op deze website een mooi geïllustreerde zoekkaart bodemdieren en je kunt het hele jaar door de gevonden bodemdieren aanmelden. Zo ontstaat er door “citizen science” een goed beeld van de bodemfauna in Nederlandse tuinen en plantsoenen. Jaarlijks worden op het dag van de bodem, 5 december, de resultaten van alle bodemdierentellingen bekend gemaakt.
Als bodemkundige is het leuk jaarlijks mee te doen aan het bodemdierenonderzoek. En als je geen tuin hebt, zoek dan in een naburig plantsoen onder gevallen blad, stenen, stammetjes en takjes naar het bodemleven en graaf een klein gat met de spa in de bodem.
Leuk en leerzaam.
Anton Roeloffzen
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
