Je mag het natuurlijk niet helemaal op het conto van Mark schrijven. Toch is zijn uitspraak 'visie is als een olifant die het zicht belemmert' kenmerkend voor het denken dat de Nederlandse politiek de laatste decennia beheerst. Een manier van denken die er in belangrijke mate aan bijdraagt dat maatschappelijke opgaven zich als vanzelf opwerken tot crises. Crises die men vervolgens, zonder zich te verdiepen in de achterliggende oorzaak, nú, onmiddellijk en volledig gaat aanpakken. (Arne Alphenaar, 18 juni)
Zonder een idee waar je naar toe wilt hoef je geen lastige keuzes te maken. Een gebrek aan visie heeft voordelen. Iedereen die ooit is getraind of gecoacht heeft geleerd dat die overvolle agenda zijn of haar eigen schuld is. Als je maar lang genoeg uitstelt en negeert wordt alles urgent.
|
Belangrijk |
Niet belangrijk |
|
|
Urgent |
Urgent en belangrijk snel zelf doen |
Urgent, niet belangrijk Delegeren |
|
Niet urgent |
Belangrijk, niet urgent Plannen en bewaken |
Niet urgent, niet belangrijk Elimineren |
De crises zijn inmiddels zo urgent dat gekozen is om ‘met hoop, lef en trots’ woningen en wegen uit de grond te stampen en lasten van agrariërs tot zorgverleners in Nederland weg te nemen. Nú en onmiddellijk. Boeiend natuurlijk, maar wat heeft het met de bodem en de ondergrond te maken?
Alle omgevingsvisies bevatten statements als ‘de bodem is de basis onder onze maatschappij’. En inderdaad, de bodem zorgt voor belangrijke ecosysteemdiensten, voor ons eten, ons drinken, voor ons wonen, werken en recreëren. Toch hebben we nauwelijks een beeld wat we op lange termijn met de bodem willen. Of erger, we weten het wel maar we verschuilen ons achter de olifant om geen lastige keuzes te hoeven maken.
We willen dat PFAS nú, onmiddellijk en volledig uit de bodem verdwijnt zonder ons af te vragen of het risico dat we daarmee wegnemen opweegt tegen de kosten en de milieubelasting. We willen nu en onmiddellijk een gezonde, biodiverse bodem. En nu en voor altijd een zo groot mogelijk opbrengst, ook als we daarvoor planten met PFAS moeten bespuiten.
Als we werkelijk vinden dat de bodem de basis is onder onze maatschappij moeten we de bodem koesteren. Ons gebruik van de bodem is nu niet volhoudbaar, zonder bemesting en bestrijdingsmiddelen levert de bodem niet genoeg voedsel, zonder interceptie geen goed drinkwater, zonder peilbeheersing geen droge kelders. We moeten voortdurend ingrijpen, saneren, isoleren. Een gezonde, vitale bodem is veerkrachtig, helpt de gevolgen van klimaatverandering te pareren. Een bodem in evenwicht kan zonder voortdurende ingrepen voedsel produceren en schoon drinkwater leveren.
Werken aan een gezonde, vitale bodem vereist visie en lef om de daaruit volgende lastige keuzes niet vooruit te schuiven.
Laten we, vers van de pers, een voorbeeld nemen aan de Oostenrijkse milieuminister Leonore Gewessler en tegen de stroom in doen waarvan we diep in ons hart weten dat het goed is: bodem, water en milieu echt sturend laten zijn.
Arne Alphenaar (TTE Consultants)
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
