Op 10 oktober was het de Dag van de Mentale Gezondheid. Hoewel er tegenwoordig meer aandacht is voor mentale gezondheid, zijn er ook steeds meer mensen die met hun hoofd worstelen. Ik zie hier een parallel met onze bodem, die ook steeds meer met haar vitaliteit worstelt, ondanks dat er steeds meer aandacht voor is. Want mentale gezondheid en vitaliteit van de bodem hebben veel met elkaar gemeen. (Lisanne Keijzer, 21 oktober)
De meest duidelijke overeenkomst is misschien wel chemische verontreiniging. Als we ons lichaam verontreinigen met drugs, roken en alcohol, heeft dat niet alleen een fysiek effect, maar geeft ook grotere kans op angst en depressie klachten. En als we de bodem verontreinigen met zware metalen, olie en dergelijke, heeft dat niet alleen een directe toxiciteit voor mens en dier, maar ook een indirect effect op het bodemleven.
Dat bodemleven is net zo belangrijk voor het goed functioneren van de bodem als een sociaal leven is voor het functioneren van de mens. Zonder het aangaan van verbindingen met levende wezens, vereenzamen mensen, en raken ze eerder depressief. Zonder bodemleven vallen er vitale functies in de bodem uit. Samen staan we sterker, dat geldt zowel voor de mentale mens als de vitale bodem.
Een bodem functioneert ook beter als we haar met rust laten. Het vorige kabinet stuurde in hun brief over “water en bodem sturend” ook al aan op het minder vergraven en verstoren van de bodem. Het hele ecosysteem van mollen, die gangen graven en daarmee invloed hebben op de waterhuishouding, wormen, kevers en andere insecten die afvalstoffen omzetten in voedingsstoffen, en bacteriën en schimmels die communiceren met de planten en bomen. Het hele ecosysteem heeft bij tijd en wijle behoefte aan rust en hersteltijd. Zo werkt ons brein eigenlijk ook. Ontspanning en rust geeft tijd om te verwerken, om bij te komen. Zonder rust staan we continue onder spanning, wat tot slaapproblemen kan leiden, somberheid en lichamelijke klachten.
Als laatste wil ik het hebben over voeding. Zowel bij mentale gezondheid als bij een vitale bodem is voeding van groot belang. Een vitaminetekort in een mens kan bijdragen aan depressieve en angstklachten, maar een overschot aan voedingsstoffen kan leiden tot overgewicht, wat op zichzelf ook kan leiden tot een depressie. Het gaat dus om balans. Een balans die de bodem ook kwijt is. Eutrofiëring, verzuring, verzilting; elke grondsoort heeft wel zijn eigen disbalans. Die disbalans tast de veerkracht aan van onszelf en van onze bodem.
De crux zit hem in die veerkracht. Een vitale bodem heeft de mogelijkheid om terug te veren van stress, van hele droge of natte periodes, van plagen en ziektes. Een vitale bodem kan haar ecosysteemdiensten zonder problemen uitvoeren. En omdat alle bovenstaande factoren zo met elkaar verbonden zijn, kan een disbalans bij één van die factoren uiteindelijk invloed hebben op álle factoren.
Zo werkt mentale gezondheid ook. Het is soms een lange weg terug naar die veerkracht, vaak veel langer dan je zou willen. Maar, ik kan uit eigen ervaring spreken dat die weg het waard is.
Laten we samen gaan voor mentaal en vitaal!
Lisanne Keijzer
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
