Ken je de Belgische schrijver Hergé? De door hem bedachte stripfiguur Kuifje is een immer bezige journalist die de wereld rondreist en strijdt tegen onrecht. Daarbij beleeft hij spannende avonturen. Een deel van de verhalen speelt zich af op kasteel Molensloot, waar professor Zonnebloem woont. Nestor is zijn behulpzame bediende. De detectives Jansen en Janssen spelen de rol van dommerik. Kapitein Haddock is mijn favoriete personage, vooral als hij boos wordt en gaat schelden. Duizend bommen en granaten! Daarmee doelt hij uiteraard niet op de recente gebeurtenissen in het Midden Oosten. (Theo Edelman, 23 juni)
Vorige maand was ik gastspreker op kasteel Soelen te Zoelen. Ik mocht daar terugblikken op vijftig jaar bodemsanering. Dat gebeurde in het kader van Curiosoil, een onderdeel van de Mission Soil van de Europese Unie. Het doel daarvan is de interesse te vergroten voor bodemgezondheid, in álle lidstaten in álle moeilijkheidsgraden van het onderwijs. De organisatie had mij aangekondigd als de ‘Nestor van het bodemonderzoek’. Met zoveel eer kan ik maar moeilijk omgaan en daarom bracht ik mijn verhaal namens Nestor, de bediende op kasteel Molensloot. Nestor hoort en ziet alles. Met belangstelling volgt hij het journalistieke onderzoekswerk van Kuifje. Hij is dus een goede inlichtingenbron.
Wat weet Nestor te vertellen? Dat Kuifje zijn onderzoek startte met gebeurtenissen in de jaren zeventig. Toen was er nog geen wet om de bodem te beschermen. Dat werd anders in de jaren tachtig, naar aanleiding van de verontreiniging in Lekkerkerk. In de jaren negentig ging het roer om wat het beleid betreft, de bodemsanering werd anders onbetaalbaar. In de jaren nul lag het accent op uitvoering en kwaliteitsverbetering. De jaren tien waren schokkend: de rijksoverheid was er klaar mee. Het beleid was vernieuwd en wettelijk verankerd, er was een landsdekkend beeld, de uitvoering was gedecentraliseerd, dus einde oefening. Dat werden magere bodemjaren. Gelukkig waren er particuliere bureaus die de ellende met pfas zagen aankomen. Zij richtten een expertisecentrum op, dat in feite taken van de overheid uitvoerde. In de jaren twintig ontdekte de rijksoverheid de bodem opnieuw. Inclusief de wondere wereld van de bodembiologie. Wat er verder in dit decennium gaat gebeuren hangt mede af van jouw stemgedrag, aldus Nestor.
Een klein tijdje na mijn presentatie in Soelen dook Kuifje tot mijn verrassing op in de Tweede Kamer. Jeroen Verspuij zette hem op de foto en plaatse een bericht op LinkedIn. Jeroen vindt Kuifje hét symbool van nieuwsgierigheid, vasthoudendheid en onafhankelijke journalistiek, precies wat we nu als burgers hard nodig hebben. Ook in het pfas-dossier. Kuifje vroeg de Kamerleden aandacht voor pfas in eieren en voor #EiCheck. Dat is een actie om eieren van hobbykippen op pfas te laten analyseren en de resultaten te openbaren. Jeroen wil daarmee beginnen in zijn woonplaats Gronau, want in Duitsland zwijgt men in alle talen over dit onderwerp. Bekijk hier het initiatief
Ik vind #EiCheck een mooie actie. Wat goed dat burgers zelf initiatieven nemen, in een tijd dat het vertrouwen in overheid en politiek tanende is. Je kunt de actie trouwens nog steeds steunen met een geringe financiële bijdrage. Verder streeft Jeroen naar herkenbare producten zonder pfas en bewezen reinigingstechnieken zonder schadelijke uitstoot.
Als commentaar op het bericht van Jeroen maakte ik een grapje. We moesten Kuifje niet naar de Tweede Kamer sturen, maar Kapitein Haddock. Dat zou de dames en heren gekozen volksvertegenwoordigers leren! Wat een effectieve gedachte, want spoedig daarna hadden we een demissionair kabinet.
De afgetreden staatssecretaris Jansen van milieu en de kasteelheer van Soelen hebben dezelfde naam als een van de detectives uit Kuifje. Hergé schreef zijn boeken in het Frans. Weet je dat de twee detectives in die taal Dupond et Dupont heten? En hoe heette vroeger de fabriek in Dordrecht die pfas vervaardigde? Zou dat toeval zijn? Of is er dan toch sprake van een complot? Misschien kan dat bij de komende verkiezingen worden rechtgezet.
Welke partijen nemen trouwens de verantwoordelijkheid voor een leefbare planeet? Wanneer dringt het besef door dat ‘milieu’ niet links of rechts is? Dat bodemgezondheid van immense invloed is op de menselijke gezondheid? Misschien kunnen pfas en de kwalijke gevolgen daarvan voor onze leefomgeving een ommekeer in denken te weeg brengen.
Theo Edelman
(Afbeelding gegenereerd door ChatGPT)
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
