Prachtig licht en kleuren, geweldige zonsopgangen, mist, tamme kastanjes, beukennootjes en hazelnoten. De herfst heeft veel moois te bieden, maar ook regen, waterkou, korte dagen en vallende bladeren. Die bladeren zorgen voor de welbekende vertraging op het spoor, iets waar veel forenzen last van hebben. Bij mijn huis vind ik ze ook terug in de regengoot en zorgen ze ook voor opstoppingen, waardoor de herfstregen over de rand van de goot een uitweg zoekt. Er is geen andere oplossing dan dat de zaak moet worden schoongemaakt. De goot aan de voorzijde bevindt zich op 4 meter hoogte en een ladder moet geregeld worden. Gelukkig heb ik vorig jaar het VCA-VOL examen mogen doen en weet dus hoe de ladder veilig geplaatst kan worden. Kordaat zet ik mijn voeten tegen de onderzijde van de ladder en pak de ladder met gestekte armen vast. Met wat wrikken lukt het en staat de ladder mooi op de voorgeschreven hoek van 75 graden. Een praktisch weetje dat ik heb opgedaan bij het leren van de examenstof. Het is echter weinig relevant voor de dagelijkse praktijk op het werk. (Bram van de Pas, 10 november 2025)
Veiligheid op het werk verdient aandacht van alle niveaus binnen een organisatie. Als oud BHV-er ben ik me hier terdege van bewust. Van dichtbij heb ik in 25 jaar gelukkig geen zwaar incident meegemaakt. Bij de jaarlijkse BHV herhaling hadden medecursisten die in de bouw of zwaardere industrie werken elk jaar wel iets te melden. Veiligheid kan niet vaak genoeg worden benoemd. We zijn druk met veiligheidsmomenten, toolboxen, verplichte veiligheidsmeldingen en het VCA-examen.
Al drie keer heb ik het examen mogen doen en iedere keer vroeg ik me af hoe kennis over ladders, steekflenzen, hijshoeken en werken op hoogte mijn bodemwerk veiliger maakt. Het werd weer actueel nu mijn oudste dochter ook mag opgaan voor hetzelfde examen, al zal zij het toepassen binnen constructietechnisch advies. Zij werkt wel op hoogte en in gebouwen, maar zal weer minder op de terreinen van de (petro-)chemische industrie terechtkomen. Doordat de inhoud van de lesstof niet aansluit op de dagelijkse praktijk wordt het een “moetje”, dat zie ik ook bij haar.
Mijn ervaring wordt breed gedeeld en de bezwaren hebben de beheerder van het examen bereikt. Het examen wordt beheerd door de Stichting Samenwerken Voor Veiligheid (SSVV), zeg maar de SIKB van veilig werken. Deze stichting ontwikkelt de toetstermen, bepaalt de exameneisen en zorgt ervoor dat alle belangrijke veiligheidsthema’s aan bod komen. Per 1 januari 2026 wordt een nieuw VCA-examen ingevoerd. Met de wijziging moet het examen beter aansluiten op de beleving op de werkvloer. De nadruk verschuift van het uit je hoofd leren van feiten naar bewust veilig handelen. Onderdelen die weinig met de dagelijkse praktijk te maken hebben of waarvoor je een aparte vakopleiding nodig hebt, worden geschrapt. Ook worden branchespecifieke zaken verwijderd.
(Bron: https://www.ssvv.nl/download_file/view/574/256). Ik ben benieuwd hoe deze ambities uitwerken. Over 9 jaar mag ik weer.
Zo werkt SSVV aan een beter VCA-examen, bestrijdt Prorail de gladheid op het spoor met zand of sandite; een gel van zand, aardappelzetmeel en ijzerdeeltjes en ik kan veilig de ladder op om mijn dakgoot schoon te maken. Dit jaar onder toezicht van mijn dochter.
Bram van de Pas (LinkedIn)
Reageren op deze column kan hier: LinkedIn
